О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi e. D. Yusupov, Z. K. Kusharov



Download 3,2 Mb.
Pdf ko'rish
bet137/312
Sana18.01.2022
Hajmi3,2 Mb.
#388324
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   312
Bog'liq
menejment nazariyasi (1)

Maqsadlar  – 
bu  aniq  yakuniy  vaziyatlar  bо‘lib,  u  yoki  bu  subyekt 
(tashkilot,  jamoa,  inson)ning  faoliyati  unga  erishishga  qaratiladi. 
Maqsadlar  tashkiliy  munosabatlarni  belgilaydi,  ularga  motivatsiya  va 
nazorat tizimlari asoslanadilar. 
Maqsadlarning ikkita asosiy turlari mavjud:  
1. uzoq muddatli; 
2. qisqa muddatli.  
Odatda  bir  yil  yoki  kamroq  muddatda  erishiladigan  maqsadlar  qisqa 
muddatli, uch yil yoki kо‘proq muddatda erishiladiganlar maqsadlar  uzoq 
muddatli  deb  hisoblanadi.  Agar  zaruriyat  vujudga  kelsa,  yana  oraliq 
(о‘rtacha muddatli) maqsadlar ham belgilanadi. 
Tо‘g‘ri  shakllangan  maqsadlarni  qanoatlantirishlari  kerak  bо‘lgan  bir 
necha asosiy talablar mavjud. Ular quyidagicha bо‘lishlari kerak: 
-
 
haqiqiy; 
-
 
egiluvchan; 
-
 
о‘lchanadigan, vaqtga qaratilgan; 
-
 
aniq; 
-
 
bir- birlari bilan birga bо‘la oladigan; 
-
 
ta’sirning asosiy subyektlari uchun qulay. 
Boshqaruv  tizimida  bir  necha  о‘zaro  bog‘langan  maqsadlar 
mavjudligida maqsadlar tizimi(daraxti)ni qurish zaruriyati vujudga keladi. 
U  maqsadlar  iyerarxiyasini,  ya’ni  umumiylik,  ahamiyatlilik  va  maqsadga 
erishishning 
izchilligi 
darajasi 
bо‘yicha 
joylashgan, 
bir-biriga 
bо‘ysunuvchi  maqsadlarning  tartibga  solingan  majmuasini  qurishdan 
iboratdir. 
Rejalar  nima  qilish  kerakligini  kо‘rsatuvchi  rо‘yxatga  egalar, 
qо‘yilgan  maqsadlarga  erishish  uchun  zarur  bо‘lgan  ishni  bajarishning 


135
 
 
izchilligi, resurslar va vaqtni belgilab beradilar. Shunga kо‘ra rejalashtirish 
quyidagilarni о‘z ichiga oladi: 

 
maqsadlar va vazifalarni belgilash; 

 
maqsadlarga  erishish  uchun  strategiyalar,  dasturlar  va  rejalarni 
ishlab chiqish; 

 
zarur resurslarni aniqlash va ularni maqsadlar va vazifalar bо‘yicha 
taqsimlash; 

 
rejalarni  ularni  bajarishi  kerak  bо‘lgan,  ularni  amalga  oshirish 
uchun javobgar bо‘lgan kishilarga yetkazish. 
Umuman  rejalashtirish  vazifasi  zamonaviy  tashkilotlarda  uchta 
darajada bajariladi: strategik, taktik, operativ.  
Strategik  rejalashtirishdan  taktik,  keyinroq  esa  operativ  (odatda  bir 
yillik)  rejalashtirish  kelib  chiqadi,  u  yetarlicha  batafsil  quriladi.  Ushbu 
rejaga  muvofiq  tashkilot  faoliyatining  har  bir  yо‘nalishi  bо‘yicha 
faoliyatning  hajmi  belgilanadi.  Ishchi  kuchi  va  kapital  kiritmalarni  jalb 
qilish bо‘yicha rejalar,  mahsulotni ishlab chiqarish rejalari tuziladi. Yillik 
reja  ishlab  chiqarish  va  sotish  rejalarini  choraklar  va  oylar  bо‘yicha 
tafsiloti bilan aniqlab beradi. Bunda har bir bо‘linma har oyda sotishlar va 
xarajatlar  bashoratlarini  aniqlab  oladi  va  о‘z  rejalarini  ushbu  aniqlashlar 
bilan moslashtiradi. 
Korxona  faoliyatini  operativ  rejalashtirish  kо‘pincha  biznes-reja 
asosida  amalga  oshiriladi.  Biznes-rejada  tashkilot  rioya  qilish  kerak 
bо‘lgan vaqt oralig‘i ma’lum bо‘lishi kerak (odatda bir yil). 
Biznes-reja  yordamida  tadbirkor  ma’lum  davr  ichidagi  faoliyati 
natijalarini  baholashi  mumkin.  Bu  rejadan  yana  kelajakda  biznesni  olib 
borish konsepsiyasini ishlab chiqish uchun foydalanish mumkin. 
Bundan tashqari qarz beruvchilar va sarmoyadorlar biznesga pullarini 
kiritishdan  avval,  biznes-reja  bilan  tanishishlari  darkor.  Bunda  ular 
tadbirkorning  ishga  doir  obrо‘si,  qarzga  xizmat  kо‘rsatish  bо‘yicha  pul 
oqimlari,  kafolatlarni  ta’minlanishi  va  shaxsiy  sarmoyaning  ulushiga 
e’tibor qaratishlari kerak. 
Biznes-rejalar asosan quyidagi bо‘limlarga ega bо‘ladilar: 
-
 
mahsulot va xizmatlar; 
-
 
marketing; 
-
 
ishlab chiqarish rejasi; 
-
 
boshqaruv va tashkil qilish; 
-
 
sarmoya va kompaniyaning yuridik shakli; 
-
 
moliyaviy reja. 

Download 3,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   312




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish