O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi buxoro davlat universiteti



Download 0,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/6
Sana14.09.2019
Hajmi0,78 Mb.
#22137
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
buxoro mavjlari jurnali sahifalarida ozbekiston tarixi masalalarining yoritilishi


 

 

 

 

                                                           

89

 To`rayev  F. Buxoro  musiqa folk`lori  va shashmaqom  bilimdoni// ―Buxoro mavjlar‖.-Buxoro:2012.- № 2.-B.43         



 

61 

Xulosa 

  O‘zbekiston    tarixini  o‘rganish  va  uni  tadqiq  etishda  ―Buxoro    mavjlari‖ 

jurnalida chop etilgan maqolalar muhim  manba bo‘lib xizmat qiladi. Shuni aytish 

kerakki,  ushbu  tadqiqotning  asosiy    vazifasi  -  ―Buxoro  mavjlari‖    jurnalda 

yoritilayotgan  maqolalarda  vatanimiz  tarixining  xolisona  yoritishda va so‘nggi 

tadqiqotlar  va  manbalarga  tayangan  holda  asl  tariximizni  o‘rganishdagi  jurnal 

sahifalarida    joy    olgan    maqolalarning    tutgan    o‘rnini  ko‘rsatish  va  uni    tahlil  

qilish    bugun  kun  sayin  rivojlanib  o‘zgarish  va  taraqqiyot  sari  olg‘a  intilayotgan 

vatanimizning  shonli  tarixini  yoritishdagi  jurnalning  o‘rnini    yoritib    berishdan  

iborat.    Bularning  barchasi  tanlangan  mavzuning    nechog‘lik    dolzarbligini  

ko‘rsatib  beradi. 

Biz  o‘z  tadqiqotimiz  natijasida  jurnalning 2002-yildan to 2015-yillargacha  

chop  etilgan  nashrlardagi    maqolalarni  o‘rganib  tahlil    qilish  natijasida  ularni 

quyidagi tartibda guruhlab sharhlashni lozim topdik. 

Birinchi  guruhga  jurnal  sahifalarida  keltirilgan  manbashunoslikka  doir 

maqolalar    tadqiq  etdik.  Tadqiqot  jarayonida,  O‘zbekiston  tarixida  noyob 

hisoblangan qo`lyozmalarning,  hozirgi  kun  olimlari tomonidan tahlil  qilinishini  

yoritishga    harakat  qildik.  Bu  guruhdan    joy  olgan  maqolalarning  o‘ziga  xos 

tomoni  shundan  iboratki,    ushbu    manbalardagi    ma‘lumotlar    O‘rta  maxsus  va  

Oliy  ta‘lim  tizimidagi  o‘quv  darsliklarida  uchramaydi.  Masalan,  darsliklarda  

Narshaxiyning  ―Buxoro  tarixi‖  asarining  ilk  o`zbekcha  tarjimasi  A.Rasulov  

tomonidan 1966 yilda nashr  etilganligi  ko`rsatilgan  bo`lsa ,  jurnalda H.To`rayev 

o‘zining ― ―Buxoro tarixi‖ning ilk tarjimalari‖ nomli maqolasida ushbu masalalar 

haqida  to‘xtalib,    manbalarga  tayangan  holda  ―Buxoro    tarixi‖  asarining  ilk  

o`zbekcha  tarjimasi  XX  asr  boshlariga  ijod  qilgan  Abdulmo`min  Sattoriy  

qalamiga  mansubligi  haqida  qimmatli ma‘lumot beradi. Bundan tashqari bizning 

Turon zaminimiz tarixini sovet tuzumi davrida ham tadqiq qilgan  olimlarimizning  

izlanishlariga  ko`p urg`u  berilishi  kabi  qimmatli  ma‘lumotlar  uchraydi.   



62 

Ikkinchi guruhga tarixiy shaxslar va ularning  faoliyati  tahliliga  bag`ishlab, 

xususan, O`zbekiston  tarixida o`chmas iz  qoldirgan  shaxslarni  hukumdor  sulola  

vakillaridan    istisno    holatda    yoritishga    harakat    qildik.  Bunda  asosan,  mahalliy  

nomdor    kishilarning    katta    martabalarni    egallashi    va  biz    bilgan  temuriylar  

hukumronligi  davrida  saroy  malikalarining  davlat  siyosatiga    oqilona  

yondoshishlarini  izohlashga harakat qildik.  

Uchinch  guruhga    tarixni  moddiy  va  ashyoviy    manbalarsiz  tadqiq  qilib  

bo`lmaganidek,    bu    mazkur  guruhni    tarixiy    yodgorliklarni    tadqiq  etilishi  

masalalariga  bag`ishladik.  Unda hozirgi O`zbekiston hududi  qolaversa, qadimgi 

Buxoro  vohasiga  tegishli    tarixiy    yodgorliklarni    tahlil    qilib,  unda    jamoat    va 

hukumat    binolarining    deyarli  barcha    turini    jurnal    sahifalarida    keltirilgan  

arxeologiyaga oid  maqolalar  orqali  ochib  berishga  harakat qildik. 

To‘rtinchi  guruhga  biz  tarixning  etnografiya  masalasiga  bag`ishlab, 

etnografiya    sohasiga    tegishli  bo`lgan  urf-odatlar,  marosimlar  va    xalqlarning 

turmush  tarziga  bog`liq  ma`lumotlarni  o`zbek  xalqi  misolida  tahlil  qildik va 

hozirgi  kunda  muomaladan  chiqib  borayotgan  kasb-hunar marosimlari xususan, 

miyonbandi marosimini  tahlil  qilib keng  jamoatchilikka qayta eslatishga  harakat  

qildik.   

Barchamizga ma`lumki, O`zbekistonda gazeta  va  jurnallar rasmiy  ravishda 

chor  hukumati  davriga  yuzaga  kelgan  edi. Bu  davrda o`lkadagi  ziyoli vakillar 

matbuotda  muhim    siyosiy,  iqtisodiy  va    madaniy  masalalarga  doir    ko`plab  

maqolalar    va  axborotlarni    chop    ettirgandilar.  Vaholanki,  bular    vatanimizning 

o`sha    davrdagi  hayotini    o`rganishda    muhim  o`rin    egallagan  edi.  Mana  bugun 

istiqlolimiz    tufayli ko`lab    gazeta    va    jurnallar    qatori    Buxoro  mavjlari    jurnali  

ham    chop  etila    boshlandi.  Bitiruv  malakaviy  ishimizda  mustaqillik  yillarida 

vujudga  kelgan  ushbu  jurnalning  jamiyat  va  xalq  ongini  o‘zgartirishga  va  ularda 

yangicha  fikrlashini  o‘stirishga  va  vatanimiz  tarixi  bilan  tanishtirishdagi  o‘rnini 

yuqoridagi    masalalar    orqali    ko‘rsatib  berishga  harakat    qildik.    Mazkur  

jurnalning  hozirgi    davr    uchun    nechog`lik  ahamiyatli    ekanligini  tahlillarimiz 



63 

orqali  izohladik.  Tahlil  va  xulosalarimizdan  kelib  quyidagi  tavfsiyalarimizni  

bermoqchimiz: 

  Birinchidan, hozirgi  kun  yoshlarini tarixga qiziqishini  orttirish  maqsadida  

Buxoro  mavjlari  jurnalini    Oliy  va  o‘rta  maxsus  talim  va`zirligiga  tegishli  

barcha  muassasalarga    keng      ravishda    targ`ib    qilish    va    tarixchi  

yoshlarning    ushbu    jurnalga    o`z    maqolalari    bilan    ishtirok    etishiga  

qiziqtirish;   

  Ikkinchidan, ushbu  jurnalning nashr  etilish  davrini  ko`paytirish ya`ni bir 

yilda to`rt  marotaba  emas, balki  bir  oyda bir  marotaba  nashr  etilishiga  

erishish  orqali, uning o`z  mushtariylarini  sonini  oshirib, shu  bilan  birga 

tarixga  qiziquvchilarni  sonini  oshirishga ham  erishish; 

  Uchinchidan,  jurnalning  hay`at  a`zolari  va jamoatchilik  vakillari  bilan  

keng  mulohazalar    qilib,  tarixning    mavhum    jihatlarini    va    jurnalda 

tarixning  qaysi jihatlariga  oid  maqolalar  chop etilmayotganligini  aniqlab, 

tarixga  doir    maqola    yozayotgan    har    bir    muallifni        ushbu    jihatdan  

xabardor  qilish  va qiziqtirib  borish;     

  To`rtinchidan,  jurnalda    sahifalaridagi    har    bir    maqolaga    keltirilgan  

ma`lumotlarni    ilmiyligini    oshirish    maqsadida  ,  keltirilgan    ma`lumotni 

qaysi  manbadan  olganligini  ko`rsatishishiga  erishish(snoska keltirish) va  

shu    bilan    birga    ―Buxoro    mavjlari‖    jurnalining    ilmiy    ahamiyatini  

oshirishga  erishish. 

 

Fikrimiz  so`ngida shuni  aytmoqchimizki, tarixchi  olimlarimizning  oldida 



vatan  ravnaqiga    qaratilgan    muhim    va    mas`ulyatli    vazifalarni    ado    etish   

ko`ndalang  turar  ekan,  ularni  sidqidillik  va bilimdonlik  bilan  amalga  oshirish 

har  bir   tarixchining  muqaddas  burchi  deb  bilamiz! 

 

 



64 

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati 

O’zbekiston Respublikasi Prezidenti  I.A.Karimov  asarlari 

  

I.1.  Karimov  I.A.  O`zbekiston  XXI  asr  bo`sag‘asida:  xavfsizlikka  taxdid, 

barkarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. -T.: O`zbekiston, 1997. -324 b. 

 I.2. Karimov I.A. Tarixiy  xotirasiz  kelajak  yo‘q. -Toshkent.: O‘zbekiston, 1998. 

-32 b.  


I.3.  Karimov  I.A.  Yuksak  ma‘navyat-  yengilmas  kuch.-Toshkent:.  Ma‘naviyat, 

2008. –108 b. 



I.4.  Karimov  I.A.  O‘zbekiston  mustaqillikkka  erishish  ostonasida.  –Toshkent.: 

O‘zbekiston, 2011. -344 b. 



I.5.  Karimov  I.A.  Ona  yurtimiz  baxr-u  iqboli  va  buyuk  kelajagi  yo‘lida  xizmat 

qilish- eng oliy saodatdir. –Toshkent.: O‘zbekiston, 2015. -281 b. 



II. Asosiy adabiyotlar. 

II.1.  Abdulazizova  N.  O‘zbek  jurnalistikasi  tarixi.  –T.:  Akademya,  2002,  -192  b.

 

II.2.  Do‘stqorayev  B.  O‘zbekiston  jurnalistkasi  tarixi  (1870-1917-yil  noyabr). 

Darslik.-T.:G‘afur G‘ulom. 2009. 378 b. 

II.3. Do‘srqorayev B. Ismoil Gasprinskiy va Turkiston.-T.: Sharq, 2005. -288 b. 

II.4. Hayitov Sh. Tatar ziyolilari Buxoroda // Buxoro mavjlari. Buxoro, №2 2007.-

B  . 41-43.  Naimov N. Buxoro  matbuotining  tug‘ulishi. /  Tarixga  muhrlangan  90-

yil.‖Buxoronoma‖  gazetasining  90  yilligiga  bag‘ishlanadi.  Buxoro,  2010.  -B.19-

20. 


II.5.  Ibrohimov  I.  Ma‘rifat  ziyosi  //  20.000-uchrashuv  ―Buxoronoma‖  gazetasi 

20.000-soni chiqqaniga bag‘ishlangan publitsistik risola. Buxoro, 2007. - B. 21.  



II.6.  Naimov  N.  Buxoro  matbuotining  tug‘ulishi.  /  Tarixga  muhrlangan  90-

yil.‖Buxoronoma‖  gazetasining  90  yilligiga  bag‘ishlanadi.  Buxoro,  2010.  -B.19-

20. 

II.7. Naimov N. Buxoroi Sharif. –Buxoro, 2005. 55 b. 


65 

II.8.  Ochilov  N.  Davriy  matbuot  //  O‘zbekiston  milliy  ensklopedyasi.  J.  2.  -  Т.: 

O‘zME nashriyoti. 2006. -B . 227. 



 

II.9. Muhammadjonov A. Qadimgi Buxoro. T.: Fan, 1991. 139 b. 

II.10.Nabiyev A.  Tarixiy  o`lkashunoslik.  T.: O`qituvchi. 1996. 152 b. 

II.11. Rasulov A, O`rinboyev  K. Tarixi  Narshaxiy. T.: Meros. 1966 , 278 b. 

II.12.  Raxmonov  K.

 

―Buxoro  axbori‖gazetasi-  Buxoro  Respublikasi  matbuot 



organi // Jamiyat va boshqaruv. - Тoshkent, - № 2. 2004. -B. 44-46. 

II.13.  Raxmonov  K.  Turkistonda  matbuot  tarixining  dolzarb  muammolari.(1870-

1924yy). –Buxoro, 2015. -116 b. 



II.14. Rashidov U. Rashidova L. / Бухоро амирлигида жадидчилик ҳаракати ва 

унинг шаклланиш омиллари / Из истории культурного наследия Бухары. (10 

выпуск).-Бухара, 2006. — С. 81-85. 

II.15. Rajabov Q. ―Tarbiyayi atfol‖ // O‘zbekiston milliy ensklopedyasi. J. 8. - Т.: 

O‘zME nashriyoti, 2004. - B. 271. 



II.16. Rajabov Q. XX asr boshlarida Turkiston yoshlari. Ularning siyosiy faoliyati 

va  Sharq  mamlakatlaridagi  yoshlar  bilan  uzviy  aloqalari.  //  Huquq  va  burch.-

Toshkent. -№1 2000.-B. 39-43. 

II.17.  Rajabov  Q.  Buxoroga  qizil  armiya  bosqini  va  unga  qarshi  kurash:  tarix 

haqiqati (1920-1924-yillar). T.: Ma‘naviyat, 2002. -146 b 



II.18. Raxmonov K.Buxoroda mahalliy matbuotning vujudga kelishi tarixidan (XX 

asrning  birinchi  choragi)  //  Buxoro  davlat  universiteti  ilmiy  axboroti.  –Buxoro, 

2008. -№3. -B. 24-28. 

II.19.  Raxmonov K. Buxoro Xalq Sovet Respublikasi tarixi matbuot saxifalarida 

(1920-1924 yillar)- T.:―Abu Matbuot-Konsalt‖ 2012. -142 b; 



II.20. Raxmonov K. Buxoro axbori‖ va ―Ozod Buxoro‖ gazetalari  – Buxoro Xalq 

Sovet Respublikasi tarixini o‘rganish manbasi‖: tarix fanlari ilmiy darajasini olish 

uchun yozilgan dissertastiya avtoreferati. – Toshkent, 2009. –B.32;  I  

    

II.21.  Rasulov  M.  Mustaqillik  yillarida  ―O‘zbekistonda  tarixiy  va  ma‘daniy 

yodgorliklarning muhofaza qilinishi va tiklanishi. / O‘zbekiston tarixining dolzarb 



66 

masalalari:  asosiy  yo‘nalishlari  va  yondashuvlar‖  Respublika  yosh  olimlarining 

birinchi ilmiy konferensiya materiallar to‘plami. T:. Sharq, 2009. -304 b.   

II.22. Raxmonov K.Matbuotda dunyo mamlakatlaridagi ijtimoiy-siyosiy 

muammolar talqini // Buxoro davlat universiteti ilmiy axboroti. –Buxoro,2011. -

№1. -B. 4-8. 

II.23.Usmonov  Q,  G`aniyev D.  O`zbekiston : mustaqillik  odimlari. T.: 

O`qituvchi,1995.- 230 b.  



II.24.Sodiqova N.  Madaniy  merosimiz  ishi. – T.: Fan, 1997. 110b.   

II.25.G`ulomov  S, Usmonov  K. Mustaqillik bizga nima  berdi. – T.: Fan, 2000. – 

230 b. 



II.25. Shodmonova S. Turkiston tarixi- matbuot ko‘zgusida.-T.: Yangi nashr, 

2011.-293 b. 



 

 

  

 

 

 

 

III. Davriy matbuot. 

III.1.  Ahad    Hasan.Bo`lsak  erdik    koshki    bizlar    ham  Buxoriddin//  ―Buxoro  

mavjlari‖.-Buxoro: 2004.-№2.-B.5-6;  



III.2. Bahronov D.Buxoro      hovuzlari//  ―Buxoro mavjlari‖.-Buxoro: 2005.- № 3. 

-B. 40-43   



II.3.  Berdimurodov    A.  Gavharshodbegim  //  ―Buxoro  mavjlari‖.-Buxoro:  2012.- 

№3. –B. 11-13     



III.4.    Hayitov  Sh.  Usmonxo`ja  Po`latxo`jayev  kim  edi//‖Buxoro  mavjlari‖.-

Buxoro: 2005.- №4. –B.28-29 



67 

III.5.  Halimov  T.Buxoroning  qadimiy  hammomlar//  ―Buxoro  mavjlari‖.-Buxoro: 

2008.- № 3. -B. 39-40   



III.6. Jumayev  Q .Sadriddin Pochchayev// ―Buxoro  mavjlari‖.-Buxoro: 2005.-  № 

3. – B. 40 



III.7.  Jo`rayev  H.  Xattotlik  va  husnixat-ko`ngil  oynasi//    ―Buxoro  mavjlari‖.-

Buxoro: 2012.- №2. –B.45   



III.8 Nasimov B. Qiz Gilam  deb  atashgan// ―Buxoro  mavjlari‖.-Buxoro: 2008.- 

№2. –B.50 



III.9 Mirzaqulov B. Bars Boykandiy // ―Buxoro  mavjlari‖.-Buxoro, 2013.- №3. –

B.19-22.  



III.10.Qilichev    R.  Buxoroda  qog`oz    sanoati    tarixidan//    ―Buxoro    mavjlari‖.-

Buxoro: 2010.- №4. –B. 26  



III.11..  Qurbonova  M.  Ostonova  G.Buxoro    ayollari    diniy    marosimida 

―Mavludxonlik‖// ―Buxoro  mavjlari‖.-Buxoro: 2007.- №4. –B.48 



III.12. Sirojov O. Buxoro karvonsaroylari // ―Buxoro mavjlari‖.-Buxoro: 2010.- № 

1. -B. 44-45  



III.13.  Rajabov    Q.    Muhammad    Rahimxon    mang`it    sulolasining    asoschisi  // 

―Buxoro  mavjlari‖.-Buxoro,2005.-№3.–B.36-37  



III.14  Rahmatov  J,Qobilov  E.  Buxorodagi  Ulug`bek  madrasasi//  ―Buxoro 

mavjlari‖.-Buxoro: 2010.- № 2.  -B. 33 



III.15.  To`rayev  H.  Xudoyqulov  T.  Buxoro    tarixining  nashri  va  tarjimalari 

haqida// ―Buxoro mavjlari‖.-Buxoro: 2015.-№2.-B.39-41; 



III.16..

 

Tosheva  Sh.  Ahmad  Donish    va    uning    tarixiy    risolasi//  ―Buxoro  



mavjlari‖.-Buxoro: 2007.-№3.-B. 37-40 

III.17.  Uvatov  U.Imom  al-Buxoriyning    Bag`dodda  imtixon  qilinishi//  ―Buxoro 

mavjlari‖.-Buxoro: 2008.- №1. –B.11-12 



III.18.  Fayzulla    Xo`jayevning  Berlindan    Buxoroga    maktubi//  ―Buxoro  

mavjlari‖.-Buxoro: 2008.-№1.-B.34-35.  



 

68 

IV.Internet ma’lumotlar: 

IV.1. www.twirpx.com; 

IV.2. www.wikipedia.ru; 

IV.3. 

www.ziyonet.uz



IV.4. 

www.centrasia.ru

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



69 

 

Download 0,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish