O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro oziq – ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti s. Astanov


Yorug’lik to'lqinlari. Yassi va sferik to'lqinlar. To'lqin fronti



Download 5,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/105
Sana06.07.2022
Hajmi5,91 Mb.
#749478
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   105
Bog'liq
03412f50849211e677f7c5c9e94e4975 Optika S. Astanov.pdf

 
1.2. Yorug’lik to'lqinlari. Yassi va sferik to'lqinlar. To'lqin fronti, 
to'lqin uzunligi, to'lqin soni. 
 
 
Endi yorug’lik to’lqinlarining tabiati haqida batafsilroq to’xtaymiz. 
Yorug’likning elektromagnit tabiati. 
Maksvell g’oyasiga ko’ra,
yorug’likning muhitda tarqalish tezligi



c

(1.1) 
ifoda bilan aniqlanadi. 
bu yerda: 
c
– yorug’likning bo’shliqdagi tezligi, ε – muhitning 
dielektrik singdiruvchanligi, μ – muhitning magnit kirituvchanligi.
Yorug’likda 

E
va 

B
vektorlar o’zaro perpendikulyar bo’lib, ular 
yorug’likning tarqalish yo’nalishi bilan 90
0
burchakni hosil qiladi (1.3-rasm)

 
 
 
 
1.3-rasm. Elektromagnit to’lqinning tarqalishi 



Ular bir paytda o’zlarining maksimal va minimal qiymatlariga erishadi 
hamda garmonik qonunlarga muvofiq o’zgaradi. Yorug’likning to’lqin 
uzunligi deb, u bir davrda o’tadigan masofaga aytiladi (1.4-rasm), ya’ni 
cT


(1.2) 
Yorug’likning to’lqin uzunligi chastota bilan quyidagicha bog’langan:
v
c


(1.3)
 
 
 
 
1.4-rasm. “To’lqin uzunligi” animatsiyasidan fragment 
To’lqin soni
deb, birlik uzunlikdagi to’lqin uzunliklar soniga aytiladi.
N


1
(1.4) 
1.3. To'lqinlar energiyasi va intensivligi
Elektromagnit to’lqinlarining tenglamasi quyidagi ko’rinishda:
x
= A cos (ωt – k
x

(1.5) 
bu yerda: A – tebranish amplitudasi, ω – davriy chastota.
To’lqinning muhitda tarqalishi natijasida energiyaning ham tarqalishi 
sodir bo’ladi va bu energiyaning kattaligi to’lqin energiyasining kinetik 
hamda potensial energiyalari yig’indisiga teng bo’ladi:
V
u
x
t
A
U
E
W






 






2
2
2
sin
(1.6) 
bu yerda: 


muhitning zichligi
t
- to’ lqinning tarqalish vaqti


to’ lqin frontining siljish masofasi
u
- to’ lqinning faza tezligi, 

V
– to’lqin 
frontining tarqalishi vaqtida ular egallab olgan hajmning o’ zgarishi. 

Download 5,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   105




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish