O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro oziq – ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti s. Astanov


Mavzuga doir asosiy tushunchalar va qonuniyatlar hamda masalalar



Download 5,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet79/105
Sana06.07.2022
Hajmi5,91 Mb.
#749478
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   105
Bog'liq
03412f50849211e677f7c5c9e94e4975 Optika S. Astanov.pdf

Mavzuga doir asosiy tushunchalar va qonuniyatlar hamda masalalar. 
1. Absolyut qora jismning sirt birligidan 1 sekundda nurlanadigan 
energiya, yani absolyut qora jismning energetik yorqinligi Stefan-Boltsman 
formulasi bilan aniqlanadi: 
R
э
=σT
4

Bundan T-Kelvin graduslaridagi harorat va σ-Stefan –Bolsman doiymiysi. 


89 
σ=5,67·10
-5
Vt/m
2
 ·grad
4

2. Agar nur sochayotgan jism absolyut qora bo’lmasa, u holda
R
э
=kσT
4
bilan aniqlanadi, bunda k-koeffitsiyenti doim birdan kichik bo’ladi.
3. Energetik yorqinlik R
э
absolyut qora jism energetik yorqinligining 
spektral zichligi r
λ
bilan quyudagi munosabatdan bog’langan:
э
R




0


d
r
.
4. Vin siljish qonuniga ko’ra absolyut qora jism absolyut haroratining 
to’lqin uzunligi ko’paytmasi (bunda mazkur jism energetik yorqinligining 
spektral zichligi maksimaldir) doimiy kattalikka teng, yani
λ
m
T=C
1
=0,29·10
-3
m·grad

5. Absolyut qora jism energetik yorqinligining maksimal spektral 
zichligi absolyut haroratning beshinchi darajasiga (Vinning ikkinchi qonuni) 
proporsional ravishda ortib boradi: 
(r
λ
)
max
=C
2
T
5

bunda C
2
=1,29·10
-5
Vt/m

·grad
5

1
Pechdagi 6,1 
sm
2
o’lchamli teshikdan 1 
sek
da 8,28 
kal
issiqlik 
nurlanadigan bo’lsa, pechning harorati qancha? Nurlanish absolyut qora lism 
nurlanishiga yaqin deb hisoblansin. 
2. 
Quyosh 1 minutda qancha miqdor energiya chiqaradi? Quyosh 
nurlanish absolyut qora jism nurlanishiga yaqin deb hisoblansin. Quyosh 
sirtining haroratini 5800 
0
K deb qabul qiling.
3
. Qotib qolgan bir kvadrat metr qo’rg’oshin sirtidan 1 
sek
da qancha 
energiya nurlanadi? Mazkur harorat uchun qo’rg’oshin sirti energetik 
yorqinligining absolyut qora jism yorqinligiga nisbatan 0,6 ga teng deb 
olinsin. 
4. 
Absolyut qora jismning nurlanish quvvati 34 
kVt
. Jism sirti 0,6 
m
2
bo’lsa, uning haroratini aniqlang. 
5.
Maydoni 10 
sm
2
cho’g’langan metall sitrdan bir minutda 4∙10
4
J
issiqlik nurlanadi. Sirt harorati 2500 
0
K. 1) Bu sirt absolyut qora bo’lsa, uning 
nurlanishi qanday bo’lishi, 2) mazkur haroratda bu sirt energetik 
yorqinligining absalyut qora jism yorqinligiga nisbati topilsin. 
6.
Elektr lampochkasidagi volfram spiralining diametri 0,3 
mm

uzunligi 5 
sm
. Lampochka 127 
V
kuchlanish elektr zanjiriga ulanganidan u 
orqali 0,31 
A
tok o’tadi. Lampochkaning harorati qancha? Muvozanatli 
nurlanishda, toladan ajraladigan barcha issiqlik nur sochish bilan yo’qoladi 
deb, volfram energetik yorqunligining absalyut qora jism yorqinligiga 
nisbatan mazkur harorat uchun 0,31 ga teng hisoblansin.


90 
7
. 25 Vattli elektr lampochkasi volfram spiralining harorati 2450
0
K. 
Shu haroratda uning energetik yorqinligining absalyut qora jism energetik 
yorqinligiga nisbati 0,3. Spiralning nur sochadigan sirti kattaligini toping. 

Download 5,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   105




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish