O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro oziq – ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti s. Astanov

 

---

84 
 
13.1. Mutloq qora jism 
Yorug’lik muhitlarga tushganda uning muhit tomonidan qaytarilishi, 
muhitdan o’tishi va muhit tomonidan yutilish hodisalariga uchraydi.
Agar 
qaytgan 
yorug’lik 
intensivligining 
tushgan 
yorug’lik 
intensivligiga 
nisbatini olsak, bu kattalik yorug’likning qaytish 
koyeffitsiyenti bo’ladi:
I
I
R
q

Moddadan o’tgan yorug’lik intensivligining tushgan yorug’lik 
intensivligiga nisbatini olsak, yo’rug’likning o’tish koyeffitsiyentini beradi va 
bu koeffisiyent
I
I
O
'


. 
ko’rinishida bo’ladi. 
Modda tomonidan yutilgan yorug’lik intensivligining tushgan yorug’lik 
intensivlgiga nisbati yorug’likning yutilish koyeffitsiyenti deyiladi.
I
I
yu


13.1-rasm. Mutloq qora jism modeli
Energiyaning saqlanish qonuniga asosan,
yu
o
q
I
I
I
I



'
bu vaqtda
1





R
 
II BOB. KVANT OPTIKASI 
 
 
13-§. ISSIQLIK NURLANISHI 
 

---

85 
agar R = 0 va β = 0 bo’lsa,
α = 1
bo’ladi.
Bunday jismlarga absolyut qora jismlar deyiladi,
 
ya’ni unga 
tushayotgan yorug’lik jism tomonidan to’la yutiladi.
Mutloq qora jism misolida ichi bo’sh shar shaklidagi jismga
 
yorug’lik 
tushganda bir necha karra yorug’likning qaytishi sodir bo’ladi, ammo 
yorug’lik shardan tashqariga chiqolmaydi. Bu model mutloq qora jismning 
modeli hisoblanadi. Mutloq qora jismga yaqin bo’lgan modda qora qurum 
hisoblanadi.