O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti pedagogika fakulteti

1.3.Kouch shaxsiga zaruruy bilimlar
Kasbiy psixologik bilimlar - bu kouch-psixologning yetarlicha yuqori darajada bajargan harakatlari, bu uning kasbiy faoliyatidagi vaziyatni tashkil etish va vazifalarni belgilash, psixologik ta'sir usullaridan foydalanishga oid "texnika" dir. Shuningdek, introspektsiyadan foydalanish. Bu yerda u quyidagilarni o'z ichiga oladi:
-muammoni ko'rish va uni vazifa yoki bir qator vazifalar shaklida shakllantirish uchun bilimlar;
- vazifani qo'yayotganda, o'z motivlari va maqsadlariga ega bo'lgan ta'sir o'tkazish jarayonining faol rivojlanayotgan ishtirokchisi sifatida ta'sir mavzusiga (mijozga) e'tibor qaratish uchun bilimlar;
- vazifalarni bosqichma-bosqich va operativ ravishda konkretlash, noaniqlik sharoitida maqbul qaror qabul qilish, vaziyat o'zgarishi bilan maqsad va vazifalarni moslashuvchan ravishda qayta qurish uchun bilimlar;
- vaziyatni o'rganish va o'zgartirish uchun bilimlar;
- muammolarni hal qilishning yaqin va uzoq natijalarini oldindan bilish uchun bilimlar;
- bitta muammoni hal qilishning bir necha usullarini topish, echimning o'zgaruvchanligiga egalik qilish uchun bilimlar.
-psixologik eruditsiya - psixolog o'z faoliyatida moslashuvchan qo'llanadigan zamonaviy bilimlar zaxirasi;
-psixologik sezgi - batafsil ongli tahlilisiz vaziyatni yanada rivojlanishini kutishni hisobga olgan holda tezkor, bir bosqichli qaror qabul qilish. Kasbiy fikrlashning intuitiv usuli psixolog uchun zarurdir, chunki vaziyatlarning xilma-xilligi va o'ziga xosligi, izlash va qaror qabul qilish uchun cheklangan vaqt aniq hisoblashni imkonsiz qiladi va harakatlarni intuitiv kutish, psixologik sezgi mantiqan ko'ra aniqroq bo'lib chiqadi hisob-kitoblar, mantiqiy mulohazalarni almashtiradi, to'g'ri qarorni tezda ko'rish imkonini beradi.
- psixologik improvizatsiya (tushuncha) - kutilmagan psixologik echimni topish va uni bir zumda amalga oshirish, yaratish va qo'llash jarayonlarining eng kam tanaffusga to'g'ri kelishi;
-psixologik kuzatuv, hushyorlik - vaziyatning mohiyatini tashqi ahamiyatsiz alomatlar va tafsilotlar bilan anglash, uning ichki dunyosiga uning xatti-harakatlarining ahamiyatsiz nuanslari orqali kirib borish, odamni ekspresiv harakatlarda kitob kabi o'qish qobiliyati;
- psixologik bashorat qilish, bashorat qilish - odamning xulq-atvori va reaktsiyasini oldindan bilish, qiyinchiliklarni oldindan bilish qobiliyati;
- psixologik optimizm - psixologning optimistik gipoteza bilan mijozga munosabati, uning imkoniyatlariga, shaxsiyatining zaxiralariga ishonishi, har bir insonda u bilan ishlashda ishonish mumkin bo'lgan ijobiy narsani ko'rish qobiliyati.