O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi buxoro muhandislik-texnologiya instituti

11.3
 
 Oddiy boshqarish sistemalari. 
 

---

Agar boshqarish sistemasi bitta fizik parametr (yoki shu kabi kichik sonli) bilan 
amalga oshirilsa, u oddiy boshqarish sistemasi deyiladi. 
Oddiy sistemalar quyidagi turlarga bo`linadi:
1.
Informatsion – o`lchovchi sistemalar. Ularning asosiy vazifalari o`lchash va 
informatsiyani insonga, eXMga, qayd qilishga uzatish. Bunday sistemalarning 
murakkabligi o`lchanayotgan parametrlardan kelib chiqib, juda murakkab 
harakteristika olish lozim bo`lganda o`sadi, masalan, majmua apparaturalari holatini 
bashorat qiluvchi davriy avtomatik nazorat sistemalarida. 
2.
Teleo`lchov (uzoqlikni o`lchash) sistemalari. Birinchi turdagi sistemalardan 
informatsiyani masofaga uzatish bilan farq qiladi, masalan, energetik tarmoqning turli 
qismlaridagi chastotalarni o`lchash sistemasiga uzatish. 
3.
Informatsiyalarni o`zgartirish sistemalari (masalan, telegrafli). 
4.
Informatsiyani o`zgartirish sistemalari (masalan, tekshirilayotgan tasodifiy 
mikdorlarni harakteristikalarini aniqlash sistemasi). 
5.
Boshqarish sistemalari (masalan, pechdagi haroratni qo`lda boshqarish ). 
6.
Dasturiy boshqarish sistemalari (masalan, andoza – nusxa – detal‘ sistemasi). 
7.
Teleboshqaruv sistemalari.
8.
Rostlash sistemalari. Bu tipdagi sistemalarga boshqarish ob`ekti uchun 
parametrning haqiqiy va talab qilingan qiymati bo`yicha boshqaruvchi ta`sir ishlab 
chiqaruvchilar kiradi, ya`ni yopiq strukturali sistemalar, masalan, generator 
chastotalarini rostlash yoki sel‘sinlardagi o`zgartkichli pozitsion kuzatish sistemalari. 
9.
Telerostlash sistemalari. 
Ba`zida sistemalarning turli ko`rinishlar aro chegara o`tkazish mushkul bo`ladi. 
Bunday hollarda sistemalar texnik topshiriqning echilishiga muvofiq, asosiy 
vazifadan kelib chiqib, u yoki bu turga kiritiladi.