O`zbekiston Respublikasi Oliy va O`rta Maxsus Ta`lim Vazirligi Buxoro Davlat universiteti Ijtimoiy-iqtisodiy fakul’teti Iqtisodiy ta`lim va turizm kafedrasi Himoyaga ruxsat etildi Kafedra mudiri I f. n., dotsent V b. S. U. Tojieva

      Sanoat mulki

 qo’yidagilarda o’z ifodasini topadi:

l

Ixtiro, foydali model va sanoat namunasiga bo’lgan huquq patent berilgan

taqdirdagina muhofaza qilinadi.

l

Ixtiro, foydali model, sanoat namunasiga nisbatan qo’yiladigan, patent olish

huquqini vujudga keltiradigan talablar hamda patent idorasining bunday hujjat

berish tartibi qonun bilan belgilab qo’yiladi.

l

 Patent egasidan boshqa shaxslar uning ruxsatisiz ixtiro, foydali model, sanoat

namunasidan foydalanishga haqli emas.

   Ixtiro istagan sohada patent talablariga mos keladigan texnik echim bo’lib uning

ikki shakli mavjud:

Mahsulotga tegishli ixtiro - xususan moslamaga, moddaga,

mikroorganizmlarning shtammlariga, o’simliklar va hayvonlar

hujayralarining turlariga tegishli ixtiro.

Usulga tegishli ixtiro - moddiy ob’ekt ustida ashyoviy vositalar orqali harakatlar

jarayoniga tegishli ixtiro. Uning patent talablari qo’yidagilardan iborat:

 - yangilik;

 - ixtirochilik darajasiga ega bo’lishi;

 - sanoatda qo’llash mumkinligi.

Foydali model

  degandap talablariga mos keladigan moslamani amalga

konstruktiv oshirilishi tushuniladi. Amaliyotbop qilib tayyorlangan ishlab chiqarish

---

21

vositalari va iste’mol buyumlari, shuningdek ularning tarkibiy qismlari foydali

modellar jumlasiga kiradi. Uning patent talablari:

 - yangilik;

 - sanoatda qo’llash mumkinligi.

Sanoat namunasi

. Sanoat namuna deb mahsulotni badiy bezatilishi yoki

estetik tarkibiy qismi tushuniladi.Sanoat namuna shakl yoki yuza kabi bo’rtib

turadigan qismlardan, yoki bir tekislikda joylashgan masalan, (takrorlanadigan)

rasm, chiziq yoki rangli bezatish qismlardan tashkil topilishi mumkin.Uning patent

talablari:

- yangilik;

- o’ziga xos bo’lish;

- sanoatda qo’llash mumkinligi.