O`zbekiston Respublikasi Oliy va O`rta Maxsus Ta`lim Vazirligi Buxoro Davlat universiteti Ijtimoiy-iqtisodiy fakul’teti Iqtisodiy ta`lim va turizm kafedrasi Himoyaga ruxsat etildi Kafedra mudiri I f. n., dotsent V b. S. U. Tojieva

1.17.Rasm. Geliossiqxona qurilmasining ish jarayonidagi umumiy ko’rinishi

 “Quyosh mini meva – sabzavot quritgich issiqxonasi” sanoat namunasiga

O’zbekiston Respublikasi Patent Idorasining 2009 yil 17 fevraldagi qarori bilan

patent berilgan.

     Mualliflar

: E.T.Jo’raev, T.D.Jo’raev-t.f.n., dost.

---

42

3.Ko’chma quyosh suv chuchitgich qurilmasi

       Qo’llanish  sohasi:

Qurilma quyosh energiyasidan foydalanib sho’r suvlarni

chuchiltirib beradi. Toza suvga ehtiyoj yuqori bo’lgan sho’r suvli hududlarda

muayyan sharoitlarga qarab qurilmaning ishlatilish joyi o’zgartirib turilishi mumkin.

    Qurilmaning  tavsifi:

Qiya pog`onali quyosh suv chuchitish qurilmasi “issiq

yashik” prinstipida ishlaydi. Qurilmaning asosiy qismini sho’r suv turuvchi bir qator

pog`onachalarga ega bo’lgan va ustki qismi tiniq shisha bilan qoplangan,

zanglamaydigan yumshoq po’latdan yasalgan protiven tashkil etadi (1,2-rasmlar).

Protiven issiqlik izolyastiyasi va korpus vazifasini bajaruvchi taxtadan yasalgan quti

ichida joylashtiriladi. Bunday quti o’rniga penomaterial qoplamadan ham foydalanish

mumkin.

     

Qurilma  sho’r  suv  kiruvchi  va  ortiqcha  sho’r  suv  chiquvchi  quvurchalar

shuningdek hosil bo’lgan toza suv yig`ib olinadigan moslamalar bilan jihozlangan.

Qurilma janubga qaratilgan holda uning sirtiga quyosh nurlari iloji boricha tik

tushadigan qilib gorizontga nisbatan qiya (30

o

-35

o

) holda joylashtiriladi. Tiniq shisha

orqali qurilmadagi suvga tushgan quyosh energiyasining asosiy qismi yutilib suvning

temperaturasini oshiradi va intensiv bug`lanishiga sabab bo’ladi. Hosil bo’lgan

bug`lar tiniq shishaning ostki qismida kondensastiyalanib toza suv sifatida

qurilmadan chiqadi.

        Ko’chma quyosh suv chuchitgich qurilmasining elementi 0,5 m2 foydali yuzaga

ega bo’lib (uzunligi 1 m, eni 0,5 m va balandligi 10 sm), bunday elementlarni

ko’paytirish va yordamchi qismlarni qo’llash tufayli unumdorligi kattaroq bo’lgan

qurilmalarni yaratish mumkin (4 - rasm). Agar qurilmaning 1 m2 yuzasi hisobidan

yozda har kuni o’rtacha 5 litr toza suv olinishiga asoslanadigan bo’lsak, 100 litr toza

suv hosil qilib beruvchi qurilmaning foydali yuzasi 20 m2 bo’lishi va 40 dona

elementdan tashkil topishi kerak.