O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi bobur nomidagi andijon davlat universiteti



Download 0,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/53
Sana30.12.2021
Hajmi0,72 Mb.
#89253
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   53
Bog'liq
turkiy filologiyaga kirish maruza matni

Kirill  yozuvi.  Tarixdan  ma'lumki,  Sibir,  Kavkaz,  Volga  bo’ylari  va  Markaziy  Osiyoni 

Rossiya bosib olib, ushbu hududlarda yashayotgan xalqlarni, jumladan turkiy xalqlarni ham chorizm 

o’z hukmronligi ostiga olgan. Ushbu hududlardagi xalqlarni to’la o’ziga bo’ysundirmoqchi bo’lgan 

chorizm ma'murlari bir necha marta ularni arab alifbosidan rus yozuviga o’tkazishga harakat qilgan. 

1909  yilda  esa  Rossiya  tarkibiga  kiruvchi  xalqlarni  rus  yozuviga  o’tkazish  to’g’risida  podshoning 

maxsus farmoni chiqqan.  

Yigirmanchi  asrning  boshlarida  hukumat  bolsheviklar  qo’liga  o’tgandan  keyin  bunday 

harakat yanada kuchaydi. Zimdan turkiy xalqlar alifbolarining kamchiliklari to’g’risidagi masala kun 

tartibiga  qo’yildi,  tildagi  tovushlarni  ifodalashda  rus  yozuvining  katta  imkoniyatlari  xususidagi 

maqolalar chop etildi. Biroq u davrdagi vaziyat to’g’ridan to’g’ri rus alifbosiga o’tishni ko’tarmasdi.  

1930  yillarning  oxirlaridan  sobiq  ittifoq  tarkibidagi  barcha  turkiy  xalqlar  majburiy  ravishda 

rus yozuviga o’tkazildi. Ushbu alifboni joriy etishda turkiy tillarning o’ziga xos tovush xususiyatlari, 

tarixi  hisobga  olinmasdan,  milliy  tillarni  yo’qotish  asosida    kelajakda  yagona  til  yaratish  tamoyili 

asos qilib olindi. Turkiy xalqlar ushbu yozuvdan sobiq SSSR parchalangunga qadar foydalanishdi.   




Download 0,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   53




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish