O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi berdaq nomidagi qoraqalpoq davlat universiteti dorivor o’simliklar agroekologiyasi va introduksiyasi kafedrasi

Xom-ashyoni tayyorlash va uning sifati. Xom-ashyoni o‘simlik tarqalgan hamma joylardan tayyorlash mumkin. Faqat avtotransportlarning serqatnov yo‘lga yaqin joylaridan terish mumkin emas. Xom-ashyo qo‘lda teriladi, buning uchun charm yoki brezent qo‘lqoplar kiyiladi. Poyasi va novdalaridagi barglari uzib, terib olinadi(3-rasm). Dorivor maqsadlar uchun uning gullash fazasidagi barglari ishlatiladi. Barglari darhol soya joylarda, havo yaxshi aylanadigan xonalarda yoki quritgichlarda quritiladi. Barglarini quritishdan oldin bir qavat qilib yoyiladi. Tayyor bo‘lgan xom-ashyo o‘zining rangini yo‘qotish kerak emas, barglari yashil, namligi 14% dan oshmasligi kerak. Xom-ashyoda poya qoldiqlari, to‘pgullari qolishi kerak emas. Qoraygan barglari olib tashlanadi. Qurigan barglari juda nozik bo‘lganligi uchun ularni yashiklarda va katta bankalarda saqlash kerak. Quyoshda rangini juda tez yo‘qotadi. Hozirgi kunda O‘zbekistonda FS 42 Uz-0167-2007 ga asosan, o‘simlikning hamma yer ustki qismi ishlatiladi.Hosildorlik 12-15 syentnerni tashkil etadi.
Qichitqi o'tlar ko'pincha vegetativ tarzda ildiz otish orqali ko'payadi, er osti stolonlari, ildiz avlodlari, ildiz mevalari va boshqalar. O'tli shirali o'simliklarda bu ko'payish usuli ko'pincha urug'lardan ustun turadi.Qichitqi o'ti barglari oddiy, odatda tagida 3 tomir, birida xarakterli xususiyatlar ular tsistolitlarning ko'pligi - kaltsiy karbonat bilan singdirilgan oq rangli shakllanishlar. Sistolitlarning shakli (nuqtasimon, novdasimon, ovalsimon, yarim oysimon, to‘ntaksimon, yulduzsimon, V shaklidagi va boshqalar) ma’lum taksonlar uchun ozmi-ko‘pmi doimiy bo‘lib, ko‘pincha taksonomiyada yaxshi diagnostik xususiyat bo‘lib xizmat qiladi. oilaning turlari va avlodlari.
Mahsulotning tashqi ko‘rinishi. Qichitqi o't turiga qarab bir yillik yoki ko'p yillik bo'lishi mumkin. Maysa kuchli ildiz tizimiga ega, barglari qirrali. Ba'zi hollarda ular chuqur pichoqlarga ega. Qichitqi o't bargining butun yuzasi qichitadigan tuklar bilan qoplangan.O'simlik gullari bir jinsli, to'rt a'zoli va juda mayda. Ular tashqi ko'rinishi spikeletsga o'xshash maxsus gulzorlarda uchraydi. Qichitqi o'tining gullashi odatda bahor oxirida boshlanadi va yoz davomida davom etadi. Meva mayda bikonveks yong'oq bo'lib, u sarg'ish-jigarrang yoki och jigarrang rang bilan ajralib turadi. Qichitqi o'tining barglarida va poyasida yonuvchi moddalarni ajratadigan tuklar bor.