O’zbekiston Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Berdaq nomidagi qdu ning Geografiya va tabiiy resurslar fakulteti Geodeziya, kartografiya va kadastr yo’nalishi

O’zbekiston Respublikasi oliy va o’rta
maxsus ta’lim vazirligi


Berdaq nomidagi QDU ning
Geografiya va tabiiy resurslar fakulteti
Geodeziya, kartografiya va kadastr yo’nalishi
3 B guruhi talabasi Hayitjonov O’tkirbekning
Ko’chmas mulk kadastri fanidan
kurs ishi


Mavzu: Tabiyatni qo’riqlash, sog’lomlashtirish va rekratsiya maqsadlariga mo’ljallangan yerlar.


Bajardi: Hayitjonov O’tkirbek
Tekshirdi: Aleuov Aydos
Mavzu: Tabiyatni qo’riqlash, sog’lomlashtirish va rekratsiya maqsadlariga mo’ljallangan yerlar.


Reja:

1. 
   Kirish.
   
2. 
   Asosiy qism.
   

2. 1. Rekratsiya maqsadlariga mo’ljallangan yerlar
2. 2. Sog’lomlashtirish maqsadlariga mo’ljallangan yerlar
2. 3. Tabiyatni qo’riqlash maqsadlariga mo’ljallangan yerlar.
III. Xulosa.


Kirish

Mamlakatimiz iqtisodiyotini bozor munosabatlariga o'tishi jamiyatdagi iqtisodiy munosabatlarning butun to'plamiga, shu jumladan yer munosabatlariga o'z ta'sirini ko'rsatdi. Respublikaning tabiiy xamda xo'jalik resurslaridan samarali foydalanishga bo'lgan talablar anchagina o'sdi, yerdan va boshqa tabiiy resurslardan foydalanishga to'lovlar kiritildi. Ko'chmas mulklar (bino va inshootlar) bozori vujudga keldi va bugunda ishlab turibdi, yer resurslaridan foydalanish ijara munosabatlariga o'tkazildi, ko'chmas mulklarning asosiy tarkibi xisoblangan bino va inshootlardan foydalanishga bo'lgan munosabatlar tubdan o'zgarmoqda, axoli punktlari yerlarini yakka tartibdagi uy-joylar bilan band yer uchastkalarini, sanoat va transport, savdo va xizmat ko'rsatish yerlarini xususiylashtirish ko'zda tutilmoqda . Bularning barchasi birinchi galda yer, bino va inshootlar, o'rmonlar, ya'ni ko'chmas mulklar kadastrini belgilangan tarzda yuritib borishni talab qiladi.

Ma'lumki, mulk o'zining qator belgilari bilan tasniflanadi, ulardan bittasi - kenglikda o'zi egallab turgan joyni o'zgartirishidir. Yaxlitligiga, xolatiga yoki xususiyatiga putur yetkazilmasdan kenglikda bir joydan ikkinchi bir xududga ko'cha olmaydigan mulklar moddiy ob'ektlar, xarakatdagi mulklardan farqli o'laroq, “xarakatlanmaydigan mulklar” yoki “ko'chmas mulklar” sifatida tasniflanadilar. Ko'chmas mulklarga odatda yer uchastkalari, ulardagi binolar va inshootlar, ko'p yillik daraxtzorlar, o'rmonlar, yer osti kiritiladi. Ko'chmas mulklarga, shuningdek yer ostidagi foydali qazilmalar, xam yerning ustiga ko'tarilgan xamda uning ostiga qurilgan turli qurilmalar masalan, konlar, ko'priklar, gidrotexnik inshootlar xam kiritiladi. O'zbekiston Respublikasi Fuqorolik Kodeksining 83- moddasiga binoan, O'zbekistonda “Ko'chmas mulklarga yer uchastkalari, yer osti, ajratilgan suv ob'etklari xamda yer bilan maxkam bog'liq bo'lgan barcha narsalar, ya'ni o'z qiymatiga teng zararsiz ko'chishi mumkin bo'lmaydigan barcha ob'ektlar, shu jumladan, o'rmonlar, ko'p yillik daraxtzorlar, binolar, inshootlar kiritadilar”. Shunday ekan, yer va u bilan chambarchas bog'liq bo'lgan bino va inshootlardan foydalanishni doimiy ravishda davlat ro'yxatiga olib borish, ularni miqdoriy va sifat xolatlarini xisobini yuritish xamda ob'ektiv tarzda bozor munosabatlari nuqtai nazardan baxolash bugungi kunning eng dolzarb masalalaridan biridir. Shunday qilib, yer resurslarini o'rganish hamda yer kadastrini o'tkazish davlatning vujudga kelishi va soliq tizimini rivojlanti¬rilishi bilan birlamchi zaruriyatga aylandi. Jamiyat rivojining ma'lum bosqichida yer maydonlarining miqdori bilan bir qatorda sifat holati ham hisob-kitob qilina boshladi, keyinchalik esa turlicha unumdorlikka ega bo'lgan yerlardan olinayotgan foyda miq¬dorini ham hisob qilish zaruriyati tug'ildi.
“Kadastr” so'zi, frantsuzcha so'z bo'lib, u ma'lum bir ob'ekt bo'¬yicha davriy yoki uzluksiz kuzatuv va nazorat qilish yo'li bilan olingan ma'lumotlarning mujassamlashgan yig'indisini bildiradi.
Ma'lumki, tabiiy yoki moddiy resurslardan oqilona hamda samarali foydalanishni tashkil etish va nazorat qilish xalq xo'jaligining istiqbolda yanada rivojlanishi uchun ilmiy asoslangan rejalar tuzishda hisob-kitob ishlarini to'g'ri yo'lga qo'yishda muhim ahamiyatga egadir.