O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti

absorbsiya 

toki 

(i abs = i  t pol + i s pol) deb ataladi. 

O‟zgarmas  tok  izolyatsiyasini  faol  qarshiligi  (R1)  uchinchi  shoxchani  belgilaydi. 

Shu  shoxchadan  o‟tayotgan  tok,  yorib  o‟tuvchan  (Iti)  tok  deb  ataladi.  Yorib  o‟tuvchan 

tok izolyatsiyasini maydoniga to‟g‟ri proporsional bo‟lib  izolyatsiyasini qalinligiga esa, 

teskari proporsional bo‟ladi. 

O‟zgarmas  kuchlanish  ta‟sirida  izolyasiya  orasidan  o‟tib  ketayotgan  tok  (silkinish 

toki) absorbsiya toki bilan yorib o‟tuvchan toklarini yig‟indisiga teng (i s=i abs+i tu). Bu 

tok  polyarizatsiya jarayoniga bog‟liq bo‟lganligi uchun, kuchlanish berilgandan keyin bir 

oz  vaqt  o‟tgandan  so‟ng  kamayib  boradi  va  yorib  o‟tuvchi  tok  qiymatlarigacha  kamayib 

boradi. Izolyasiyani qarshiligi Ru = U/Is. 

Absorbsiya  tokining  o‟tishi  vaqtini  davomiyligiga  qarab  izolyasiyani  sifatini 

baholash mumkin; izolyasiyani hajmi qanchalik katta bo‟lsa, shunchalik tokni o‟tish vaqti 

ko‟p  bo‟ladi.  Kuchlanish  berilgandan  keyin  15  va  60  sekund  o‟tishi  bilan  izolyatsiyani 

---

23 

 

qarshiligi  o‟lchanadi  va  ularni  nisbati  R60/R15=i15/i60  qiyani  tavsifi-