Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta'lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti «muqobil energiya manbalari» kafedrasi

17 -amaliy mashg‘ulot

Muqobil yoqilg‘I turlari va ularni tayyorlash.

Asinxron elektromotorlarning ishlash printsipi

Uch fazali tok elektromotorlarining ishlash printsipi aylanuvchi magnit oqim xodisasiga asoslangan.

Uch fazali elektromotorlarning o‘ramlari xarakatsiz asos – statorda joylashtirilgan uchta g’altakdan iborat; statorning ichida po‘lat baraban shaklida bo‘lgan rotor joylashtirilgan. Rotorning ikki uchi mis xalqalardan bo‘lib, ularni rotorning ariqchalariga joylashtirilgan qalin mis simlar bog’lab turadi.

Statorning aylanuvchi magnit oqimi rotordagi o‘tkazgichlarni kesib o‘tib, ularda e.yu.k. yaratadi va rotordagi o‘tkazgichlar biriktirilgan bo‘lgani tufayli (yopiq zanjir xosil qiladi), ular orqali tok oqadi. Rotor o‘tkazgichlaridagi bu tok aylanuvchi magnit oqim bilan o‘zaro ta'siri natijasida, aylanuvchi magnit oqim ketidan rotorni xarakatlantiruvchi kuchni hosil bo‘ladi.Rotorning aylanish tezligi ortishi bilan rotordagi o‘tkazgichlarning aylanuvchi magnit oqim chiziqlarini kesib o‘tish tezligi kamayadi; agar rotorning aylanish tezligi statorning aylanuvchi magnit oqimining tezligige yetsa, rotor o‘tkazgichlari magnit oqim bilan kesishmay qo‘yar edi va natijadarotordagi tok nolga teng bo‘lib qolar edi.

Tok yo‘q bo‘lib qolsa, aylantiruvchi moment ham nolga teng bo‘lib qoladi: demak tormozlovchi moment mavjudligida magnit oqim va rotor bir xil tezlikda (ya'ni sinxron) aylanishi mumkin emas; rotorning aylanish tezligi doyim magnit oqimning aylanish tezligidan kam bo‘ladi. Shu sababli bu turdagi elektromotorlar asinxron (ya'ni sinxron emas) deb ataladi.