Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta'lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti «muqobil energiya manbalari» kafedrasi

MAVZU №11

Bioenergetika.

Reja:

1. 
   Biomassadan Yoqilg’i va energiya olish usullari va jarayonlari.
   
2. 
   Bioetanol va pellet ishlab chiqarish qurilmalari.
   
3. 
   Biogas hosil qilish jarayonni.
   
4. 
   Biogas energetic qurilmasi, uning tuzilishi va ishlash prinsipi.
   

BIOGAZ ENERGIYASI

Hayvonlar ferma xo’jaliklari chiqindilarni va chiqindi oqimlarini qayta ishlash samarali variantlaridan biri anaerob yo’l bilan mikrorganizmlarga ajratib xisoblanadi. Bu jarayon chiqindilarni zararsizlantirishni ta'minlab, ularni o’g’it sifatida saqlab bir vaqtda alohida energiya manbai-biogaz olishga imkon beradi.

O’zbekistonda biomassani qayta ishlash asosida 10 mlrd m3 metan gazi yoqilqisini olish mumkin.

Biogazni ishlab chiqarish chiqindini anaerab achitishga asoslanadi, bunda ular maxsus zich yopiladigan idish-metaltenkda saqlanadi. Achitish manbai juda chiqindilarda mikroflari rivojlanadi, u esa birin-ketin organik moddalarni yemirib kislota hosil bo’lishigacha olib boradi, so’ngra bu kislotalar metal xosil qiladigan bakterialar orqali gazsimon maxsulotga aylanadi, yani metan va uglekislotaga aylanadi. Shu bilan bir vaqtda achitish mobaynida chiqindi --, ya'ni noxush xidlarni chiqindi yo’qotish jarayoni, degelmintaziya (yanchkalarni odamlar, xayvonlar va o’simlik tarqatuvchi bakteriyalarni, yurtlarni qabul qilish), turli urug’larni o’sib chiqishini neytrallash va o’g’it moddalarni meneral fermalarga olib ketish bajariladi

Bu jarayon texnologiyasi quyidagicha bajariladi. Hayvonlar fermalaridan chiqindilar maxsus idishga tushadi, so’ngra fekal nasos yoradamida uni metaltenkka joylashtiriladi va unda achitish jarayoni boshlanadi.