O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi andijon davlat universiteti

TEXNIK ZONA. 
Texnik  zona  xalqaro    yig‘inning  3  qoidasi  (  2  qaror  )    ko‘rsatilganidek 
stadionlarda  o‘tkaziladigan  matchlarda  texnik  shaxslar  va  zaxiradagi  o‘yinchilar 
joylashadigan  qismni  bildiradi.  Texnik  zonalar  har  xil    stadionlarda  o‘lchami  yoki 
joylashishi bilan farq qilishi mumkin. 
Quyidagi qaydlar, fikrlar umumiy qullanma sifatida keltiriladi. 
  Texnik  zona  maydonining  har  ikkala  tomonida  zaxiradagi  o‘yinchilar  uchun 
ajratilgan  urindiqdan boshlab  yon chiziqga 1m masofa  qolganda tugaydi. 
  Ushbu  zona  chegarasini  bildirish  uchun  markirovkadan  foydalanish  tavsiya 
etiladi. 
  Texnik  zonada  bo‘lishiga  ruxsat  berilgan  shaxslar,  musobaqa  qoidasiga  ko‘ra 
match boshlanishidan oldin aniqlanadi. 

---

 
100 
  Faqat  bir  kishiga  bir  vaqtda  o‘yinchilarga  taktik  ko‘rsatmalar  berishga  ruxsat 
etiladi va bundan  so‘ng u darrov joyiga qaytishi kerak. 
  Muhim xolatlarni xisobga olmaganda jamoaning murabbiyi va rasmiy kishilari 
texnik zona doirasida kolishlari kerak. 
Masalan:  Murabbiy  uqalovchi  (masajist)  yoki  murabbiy  vrach  hakam  ruxsati  
bilan maydonga, jaroxat olgan o‘yinchining axvolini baxolashga  chiqishi mumkin. 
  Texnik zona bo‘lgan murabiy va boshqa rasmiy kishilar o‘zlarini madaniyatli 
va etarli darajada javobgar tutishlari kerak.          
Hakam. 
Zaxiradagi  hakam  musobaqa  qoidasiga  ko‘ra  hakamlik  vazifasini  bajarishga  
tayinlanishi  mumkin  shu  xolatdaki,  agar  matchning      3  hakamidan      birontasi  o‘z 
vazifasini davom ettira olmaydigan xolatda bo‘lsa. 
  Match  boshlanishidan    oldin  uning  tashkil  etilishiga  javobgar  idora    aniq 
harakatlar  tartibini  e’lon  qiladi:  ya’ni  agar  hakam  o‘z  vazifasini  davom 
ettiradigan  xolatda  bo‘lmasa:bu  vazifani  zaxiradagi  hakam  o‘ziga  qabul 
qiladimi yoki hakamning birinchi yordamchisi. 
  Zaxiradagi  hakam  agar  hakam  talab  qilsa  har  qanday  ma’muriy    vazifalarni 
muddatdan oldin, match vaqtida va matchdan keyin bajarishga yordamlashadi. 
  U match davomida o‘yinchilarni almashtirish xolatiga yordam  beradi. 
  U zaxiradagi o‘yinchilarning o‘yin maydoniga chiqishidan oldin ekipirovkasini 
tekshirishga xaqqi bor. Agar ular ekipirovkasi o‘yin qoidasiga mos kelmasa bu 
xaqida hakamga ma’lum qiladi. 
  Zaxiradagi hakam hamma vaqt hakamga yordam beradi. Usignal berish kerak 
shu  xaqdakim,  qachonki  uyinchini  tanishda  adashilganligi  uchun  boshqa 
o‘yinchi  ogoxlantirish  olsa  yoki  o‘yinchi  ikkinchi  ogoxlantirishni  olib 
maydondan  chiqib  ketmasa  yoki  hakam  va  uning  yordamchilariga 
kurinmayotgan  zuravonlik  xolatlariga  lekin  shunda  ham  o‘yinga  bog‘liq  har 
qanday xolatlarga qaror qabul qilish xuquqi hakamda qoladi. 

---

 
101 
  Matchdan so‘ng zaxiradagi hakam, xakam va hakam yordamchilari ko‘rmagan, 
maydondan  tashqarida  yuz  bergan  har  qanday  nojo‘ya  harakatlar  va  shunga 
o‘xshash xolatlar bo‘yicha tegishli tashkilotga axbarot berishi kerak. 
  Zaxiradagi  hakam  har  qanday  tuzilayotgan  axbarot  haqida  hakam  va  hakam 
yordamchilariga habar qilishga majbur. 
U  texnik  zonada  turgan  har  qanday  shaxsning  nojuya  harakatlari  haqida 
hakamga ma’lumot berish xuquqiga ega.