O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti mashinasozlik fakulteti

2. Yotiq chiziqlar. 
Ma`lumki,  yo`l  belgi  chiziqlari  yotiq  va  tik  chiziqlarga  bo`linadi.  Yotiq 
chiziqlar  asosan  harakatlanish  tartibini  belgilaydi.  Yotiq  chiziqlar  ko`rinishi,  yani 
ranggi  bo`yicha  oq  va  sariq  rangda  bo`ladi.  Oq  rangli  yotiq  chiziqlarning  o`zi 
uzluksiz, uzuq-uzuq, yozuvlar va raqamlar ko`rinishidan iborat bo`lib ular bir biridan 
o`lchamlari  bilan  farq  qiladi.  Sariq  rangli  yotiq  chiziqlar  uch  hil  bo`ladi:  uzliksiz, 
uzuq-uzuq  va  zigzag  shaklida.  Bularning  ham  chizilish  joylarini,  ularning 
ahamiyatini aniq bilib olish talab etiladi. 
1.1.  Yo`lning  o`rtasida  chizilgan  ensiz,  sidirg`a  oq  chiziq  qarama-qarshi 
transport oqimini ajratadi. Chiziqni kesib o`tish taqiqlanadi. 
 
3.2-rasm. 
1.1.  Yo`lning  xavfli  joylarida  harakatlanish  bo`laklari  o`rtasida  chizilgan 
uzliksiz oq rangdagi sidirg`a chiziq bo`laklarining chegarasini bildiradi.  
 Chiziqni kesib o`tish taqiqlanadi. 
1.2.  Avtomagistrallarda  qatnov  qismining  chekkasiga  chizilgan  enli  (20  sm) 
uzluksiz sidirg`a chiziq qatnov qismining chegarasini bildiradi. 
Chiziqni istalgan tarafdan kesib o`tish mumkin. 

---

 
47 
 
3.3-rasm. 
1.3.  Yo`lning  o`rtasida  chizilgan  parallel  ikki  sidirg`a  oq  chiziq  to`rt  va 
undan  ko`p  bo`lakli  yo`llarda  qarama-qarshi  yo`nalishdagi  transport  vositalarining 
oqimini ajratadi. Chiziqni kesib o`tish taqiqlanadi. 
 
3.4-rasm. 
1.4.  Yo`lning  harakatlanish  qismi  chetiga  yoki  yo`l  chetidagi  to`siqqa 
(bordyurga)  chizilgan  sariq  chiziq  transport  vositalarining  to`xtashini  taqiqlaydi. 
Belgilangan yo`nalishli transportlarga dahli yo`q. 
CHiziqni istalgan tarafdan kesib o`tish mumkin.  
 

---

 
48 
 
3.5-rasm. 
1.5.  Yo`lning  o`rtasiga  chizilgan  ensiz  uzuq-uzuq  oq  rangdagi  chiziq  ikki 
yoki  undan  ortiq  bo`lakli  yo`llarda  bo`laklarning  chegarasini  bildiradi  (oraliq 
masofaning chiziqqa nisbati 1/3). CHiziqni istalgan tarafdan kesib o`tish mumkin. 
       
   
 
3.6-3.7-rasmlar. 
1.8.  Sidirg`a  chiziq  yonida  chizilgan  uzuq-uzuq  chiziq  faqat  biror  bo`lakka 
qayta tizilishga ruxsat etiladi. 
Ushbu chiziqni kesib o`tish:  
a) uzuq-uzuq tarafdan mumkin. 
b) sidirg`a chiziq tomondan taqiqlanadi. 

---

 
49 
 
3.8-rasm. 
1.9. Reversiv harakatlanishda qatnov qismining chegarasini belgilaydi. 
Reversiv  harakatlanish  amalga  oshiriladigan  yo`llarda  (reversiv  svetofor 
o`chirilgan holatda) qarama-qarshi yo`nalishdagi transport oqimini ajratadi. 
Reversiv  svetofor bo`lmaganda  yoki  ular  o`chirib  qo`yilganda  1.9  chizig`ini 
faqat u haydovchining o`ng tomonida bo`lsa, bosib o`tishga ruxsat etiladi. 
 
3.9-rasm. 
Reversiv svetofor yoqilgan paytda bir yo`nalishli bo`laklarni ajratayotgan 1.9 
chizig`ini  istalgan  tomonidan  bosib  o`tishga  ruxsat  etiladi.  Reversiv  svetofor 
o`chirilganda haydovchilar darhol 1.9 chizig`idan o`ngga qayta tizilishlari kerak. 
Reversiv  svetofor  o`chirilgan  bo`lsa,  qarama-qarshi  yo`nalishdagi  transport 
oqimlarini ajratuvchi 1.9 chizig`ini bosib o`tish taqiqlanadi. 

---

 
50