O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta`lim vazirligi andijon davlat universiteti tabiiy fanlar fakultet

Sanoat korxonalari tomonidan atmosfera havosini muhofaza qilish bo‟yicha 2013-yil davomida bajarilgan chora tadbirlar. Atmosfera havosini muhofaza qilish inspektsiyasi tomonidan 2013 yilda viloyat korxona va tashkilotlari tomonidan rejalashtirilgan jami 87 ta atmosfera havosini muhofaza qilish chora tadbirlarining bajarilishi nazoratga olingan bo‘lib, ushbu tadbirlarning bajarilishiga yil davomida 10987153,21 ming so‘m mablag‘ sarflanishi rejalashtirilgan, haqiqatda, 16734493,543 ming so‘m mablag‘ sarflangan. Natijada atmosfera havosiga tashlanadigan zararli moddalar miqdori 4157,577 tonnaga kamaydi.
Jumladan, Navoiy tog‘ metallurgiya kombinatiga qarashli markaziy kon boshqarmasi karyerlari, xvostoxranilishelari va ichki yo‘llarining chang bostirish tadbirlarining bajarilishi natijasida atmosfera havosiga tashlanadigan chang miqdori 3695 tonnaga kamaydi.
Shuningdek, Qizilqumsement OAJ dagi elektrofiltrlar, engchali filtrlar va siklonlarni ta‘mirlash, ohaktosh, slanets va qum karyerlari va ichki yo‘llarida chang bostirish tadbirlari bajarilgan. Natijada, atmosferaga tashlanadigan zararli moddalar miqdori 325 tonnaga kamaygan.
Navoiazot OAJ dagi atmosfera havosini muhofaza qilish tadbirlarining bajarilishi natijasida jami zararli moddalar miqdori 73,092 tonnaga kamaygan. NIES OAJ atmosfera havosini muhofaza qilish tadbirlarining bajarilishi natijasida jami zararli moddalar miqdori 29,685 tonnaga kamaydi.
Elektrokimyo zavodidagi atmosfera havosini muhofaza qilish tadbirlarining bajarilishi natijasida jami zararli moddalar miqdori 34,8 tonnaga kamaydi.
4.4. Transport vositalarini atrof-muhitga ta`siri turlari va kelib chiqish manbalari va ta‟sirini kamaytirish chora-tadbirlari.
Avtotransport tarmog`ini atrof muhitga ta`sirining asosiy turlarini ko`rib chiqamiz.
Tabiiy resurslarni ishlatish. Yengil avtomobilni yaratish uchun 1,5-2 tonna har xil materiallar ishlatiladi. Ularni ishlab chiqarish uchun esa tiklanmaydigan tabiiy resurslardan foydalaniladi, shu jumladan: po`lat va cho`yan – 67%, rangli og`ir metallar -9%, plastmassa va qotishmalar -8%, suyuqliklar, moy va surkov moylari-6%, rezina-4%, oyna-3%, boshqalar-3%.
Rossiya avtomobil parki yiliga 150 mln. t. atrofida atmosfera kislorodini sarflaydi, AQSh avtoparki esa, ushbu mamlakat hududidagi tabiiy ko`payadigan kisloroddan ikki barobar ko`pini sarflaydi.
Rossiya ATT korxonalarining ishlab chiqarish va xo`jalik yuritish uchun sarflaydigan yillik suvi, har bir yengil avtomobilga 80-100 m³ va har bir yuk avtomobili yoki avtobusga 250-300 m³ dan to`g`ri keladi.