O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar instituti

Nazorat savollari:

1. 
   Dorivor butalarga qaysi o’simliklar mansubligini ayting?
   
2. 
   Butasimon amorfaning tabobatda qanday axamiyati mavjud?
   
3. 
   Malina qaysi kasalliklarda davo sifatida ishlatiladi?
   

4-mavzu: Tabiiy resurslarini saqdash maqsadida sanoat plantastiyalarida na’matak, zirk, oblepixa va boshqalarni zaxiralarini asrash va ekin maydonlarini barpo etish

1. 
   Dorivor butalar, ularning tarqalish areali va resurslari.
   
2. 
   Sanoat miqiyosida xom-ashyo tayyorlash imkoniyatlari.
   
3. 
   Tabiiy resurslarini saqlash maqsadida sanoat plantastiyalarida na’matak, zirk, oblepixa, va boshqalarni zaxiralarini asrash va ekin maydonlarini barpo etish masalalari.
   

Tayanch iboralar: Jumrutsimon Chakanda (Облепиха крушиновидная) - Hippophae rhamnoides L. Zirk (Барбарис)- Berberis L. Oddiy na’matak (Шиповник собачий) - Rosa canina L.


Zirk (Барбарис)- Berberis L.
Zirk turlari Zirkdoshlar - Berberidaceae oilasiga mansub bo’lib, bo’yi 3-4 m gacha yetadigan tikanli buta. Tikanlari oddiy yoki uch bo’lakli. Barglari teskari tuxumsimon, cho’zinchoq yoki ellipsimon, qalin, tekis yoki tishsimon qirrali bo’lib, poyasi va shoxlarida bandi bilan ketma-ket joylashgan.
Sariq rangli gullari oddiy, shoxlangan yoki g’uvaksimon shin- gilga to’plangan. Mevasi — cho’ziq, cho’ziq ellipssimon yoki tes­kari tuxumsimon, qora, binafsha yoki to’q-qizil rangli, nordon, ko’p urug’li, sershira rezavor meva. Zirk turlari Markaziy Osiyo tog’larining o’rta va pastki qismida toshli tog’ qiyaliklarida, soylar yoqasida va archazorlarda o’sadi. Oddiy zirk introduksiya qilingan va madaniy sharoitlarda o’stiriladi. Markaziy Osiyoda 8 ta zirk tur­lari tarqalgan, ularning O’zbekiston florasida 3 turi tarqalgan va xalq tabobatida keng qo’llaniladi.