О`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti transport va logistika fakulteti «hayot faoliyati xavfsizligi»

Yong‘in o‘chirish qalqoni birlamchi yong‘in o‘chirish vositalari hamda mexanizatsiyalashmagan asbob-anjomlar uchun mo‘ljallangan.
Yong‘in o‘chirish qalqonlarida qo‘lda ishlatiladigan asbob - uskunalar (konstruksiyalarni buzish va ochish uchun qo‘lda ishlatiladigan asbob-anjomlar, yong‘inlarni o‘chirishda avariya-qutqaruv ishlarni amalga oshiradigan jihozlar) hamda yong‘in o‘chirish bagori, ilgagi, boltasi, lomi va boshqalar joylashtiriladi.
Stend yoniga qum to‘ldirilgan quti hamda suv bilan to‘ldirilgan sig‘im o‘rnatiladi. Qum uchun qo‘yilgan quti sig‘imi 0,5, 1,0, 3,0 m³ va belkurak bilan jihozlangan bo‘lishi kerak. Quti konstruksiyasi qum olish uchun qulaylikni ta’minlashi va chiqindilarni tushishiga yo‘l qo‘ymasligi kerak.
Suv saqlash sig‘imi yong‘inlarni o‘chirish uchun kamida 0,2 m³ hajmga va yong‘in o‘chirish chelagi bilan jihozlangan bo‘lishi kerak. Yong‘in o‘chirish chelagi kamida 0,008m³ sig‘imli bo‘lishi lozim. Yong‘in o‘chirish qalqoni va stendlarida joylashgan yong‘in o‘chirish asbob-anjomlarini ishlatishi va almashtirilishi jarayonida qulaylik va tezkorlik ta’minlanishi hamda joylashtirilishi talablariga rioya qilish kerak.
Yong‘in o‘chog‘ini izolyatsiya qiluvchi mato (yopqich) yoki kigiz yong‘in o‘chog‘idagi havoni izolyatsiya qilish uchun mo‘ljallangan. Bu usul judayam samarali, lekin katta bo‘lmagan yong‘inlarda qo‘llaniladi.
Katta bo‘lmagan yong‘in o‘chog‘larini yopish uchun asbestli, kigizli va dag‘al junli yopinchiqlar mavjud.
Yong‘in ta’siri natijasida yengil eriydigan va zaharli gazlar ajralib tarqaladigan sintetik matolarni yong‘in o‘chog‘ini yopinchig‘i sifatida izolyatsiya qilish uchun ishlatish mumkin emas. Sintetik mahsulotlarning o‘zi yonuvchi hisoblanib, to‘satdan yonish qobiliyatiga ega.

Asbestli matolar, 1 x 1 metrdan kam bo‘lmagan o‘lchamli dag‘al junli matodan yoki kigizdan bo‘lishi kerak. Yengil alangalanuvchi va yonuvchi suyuqliklar saqlanadigan xonalarda asbestli matolarning o‘lchami kamida 2 x 1,5 metr bo‘lishi kerak.
Yong‘in vaqtida tez qo‘llash uchun matolar suv o‘tkazmaydigan va yopiladigan futlyar (chexol, qadoq)larda saqlanadi. Ko‘rsatilgan matolar kamida 2 oyda 1 marta changdan tozalanib va quritiladi.


Nazorat savollari.

1.