О`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti transport va logistika fakulteti «hayot faoliyati xavfsizligi»

Birlamchi yong‘in o‘chirish vositalari - yong‘in o‘chirish bo‘linmalari yetib kelguniga qadar (yong‘inning boshlang‘ich bosqichida) to‘satdan sodir bo‘lgan yong‘inlarni o‘chirishda kasbiy bilimlar talab qilinmaydigan va fuqarolar tomonidan qo‘llaniladigan vositalar.
Birlamchi yong‘in o‘chirish vositalari yong‘inni o‘chirishda tashkilotlar xodimlari, yong‘indan saqlash xizmatining shaxsiy tarkibi va boshqa shaxslar tomonidan ishlatish uchun mo‘ljallangan bo‘lib, quyidagi turlarga bo‘linadi:
ko‘chma va transportlanadigan yong‘in o‘chirgichlari;
yong‘in o‘chirish yengi va yong‘in o‘chirish dastagi bilan jamlangan, yong‘inga qarshi suv ta’minotining ichki suv tarmog‘idagi yong‘in o‘chirish kranlari.
yong‘in o‘chog‘ini izolyatsiyalovchi mato (yopinchiq);
Ichki yong‘in o‘chirish kranlari - yong‘in o‘chirish shkafi ichida joylashgan bo‘lib, kuchlanishda bo‘lgan elektr jihozlaridan tashqari yonayotgan modda va materiallarni o‘chirish uchun mo‘ljallangan.
Yong‘in o‘chirish krani - yong‘in o‘chirish quvurida o‘rnatilgan klapan va yong‘in o‘chirish ulash boshchalaridan tashkil topgan hamda yong‘in o‘chirish yeng va dastak jamlanmasi bilan jihozlangan.
Yong‘in o‘chirish yenglarini ulash boshchasi - yong‘in o‘chirish quvuri va yenglarni o‘zaro tez ulash uchun qo‘llaniladigan jihoz.
Yong‘in o‘chirish yengi - ulash boshchalari bilan jihozlangan, yong‘in o‘chirish moddalarini transpartirovka qiluvchi va egiluvchan quvurdir.
Yong‘in o‘chirish dastagi - bosim yo‘lining oxirida o‘rnatilgan bo‘lib, yong‘in o‘chirish modda oqimlarini shakllantirish va yo‘naltirish uchun qo‘llaniladigan qurilma.
Bino ichida sodir bo‘lgan yong‘inlarni, yong‘inga qarshi suv quvuriga o‘rnatilgan shkaf ichidagi yong‘in o‘chirish yengi va dastak bilan jihozlangan suv quvuri orqali ishlaydigan yong‘in o‘chirish krani yordamida foydalanib o‘chiriladi.
Kran qobig‘i va yengida maxsus ulash boshchasi mavjud. Yong‘in o‘chirish yengi yong‘in o‘chirish krani va dastagiga ulangan holda saqlanishi lozim. Yong‘in o‘chirish yengini saqlash shkafi yopiq holda muhirlangan bo‘lishi kerak.
Kran ish holatini vaqti - vaqti bilan tekshirib turish kerak. Buning uchun yengni ajratib, kran tagiga chelak qo‘yilib so‘ng jo‘mrak ochiladi. Suv quvuri ta’minlangandan so‘ng asosiy diqqatni yong‘in o‘chirish kranini tekshirishga
qaratish lozim. Suv ketishining sababi kranning salnikli zichlagichi va zichlovchi materialni yo‘qligi yoki eskirgan bo‘lishi mumkin. Yong‘in o‘chirish krani va dastagini ulaydigan yengning ikkala tomonida maxsus ulash boshchasi mavjud. Boshchani zichlab ulash maqsadida rezina materiali bilan ta’minlangan. Yengni changlardan vaqti - vaqti bilan tozalab, dumalatib hamda joyini almashtirib turish lozim. Ho‘l yenglarni quritish lozim, lekin quyoshda emas. Ishlatish jarayonida yong‘in o‘chirish yenglarining to‘qmalari yirtilgan va qirilgan bo‘lishi kerak emas.

2. 
   Yong‘in o‘chirgichlar tuzilishi, tavsifi va ekspluatatsiyaqilish qoidalari.