O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

 
Etiotrop terapiyani intensifikatsiya (kuchaytirish) qilish:
1-og‗irlik darajasidan qat‘iy nazar hamma bemorlarga odam leykotsitar 
interferoni intranazal parokislorodli palatka yoki IP-2u tipidagi ingalyator orqali
3-5 tomchidan 4mah/kun changlatish yoki aerozol ko‗rinishida intratraxeal 
tayinlanadi. 
2-gripp va boshqa O‗RVI larni mujassamlashtirilgan davolashda 7 yoshgacha
Viferon-1, 7-yoshdan katta bolalarga Viferon -2 qo‗llanadi (xar kuni 1 shamchadan 
5 kun davomida). Og‗ir bemorlarga va tez-tez kasallanadigan bolalarga 1 yoshdan 
7-yoshgacha Viferon-2, 7 yoshdan 14 yoshgacha Viferon-3 tayinlanadi. 
Shamchalarni xar kuni 5 kun davomida 1 ta shamchadan sutkasiga 2 mahal 12 soat 
interval bilan qo‗yiladi.
3- amiksin yoshiga mos dozada ichishga tayinlanadi.
Sindromal terapiya: 

---

149 
1- infeksion toksikoz yaqqol namoyon bo‗lganida (gipertermiya, talvasalar, 
hushni yo‗qotish) tayinlanadi: litik aralashma (50%li analgin, 1%li dimedrol, 
0,5%li novokain eritmalari) 0,1 ml dan xar bir bola yoshiga m/o, fizik sovutish 
o‗tkaziladi (bolani usti ochiladi, 50 gradusli spirt bilan artiladi, katta qon 
tomirlarga sovuq qo‗yish yoki +8.... +10 gradusli suv bilan klizma qilish). «Oq 
gipertermiyada» (tomirlar spazmi) badanni isitish (grelkalar, oyoqqa vannalar) va 
spazmolitik preparatlar (no-shpa, papaverin) qilish kerak.
2-kuchli talvasalarni yo‗qotish uchun 0,5% li seduksen: 1yoshgacha-0,3-0,5 
ml, 1-7yoshda -0,5-1 ml, 8-14yoshda -1-2 ml 1 mah/kun m/o yuboriladi.
3- yurak qon tomir yetishmovchiligi belgilari kuzatilganida v/i ga 20% li 
glyukozani 0,06% li korgliyukon yoki 0,05% li strofantin, yoki 1% li mezaton 
bilan yoshiga mos dozalarda v/i ga yuboriladi. 
4-miya shishi belgilari paydo bo‗lganida (talvasalar, turg‗un gipertermiya, 
hushni yo‗qotish) gidrokortizon 5-10 mg/kg/sut v/i ga yoki m/oga, laziks- 20-40 
mg/kg, mannitol- 1,5 g/kg v/i tayinlanadi. 
5-qonning reologik xususiyatlarini yaxshilash maqsadida 2% li trental 0,25 
mg/kg dan qilinadi. 
6- obstruktiv sindromda eufillin, alupent va boshqalar tayinlanadi. 
7-dezintoksikatsiya maqsadida 10% li glyukoza, insulin (1 yed 5,0 shakarga, 
kokarboksilaza, reopoliglyukin (50-100 ml/kg), albumin (5 ml/kg) diurezni, 
elektrolitlar miqdorini, EKG nazorati ostida. Oliguriya yoki anuriya kuzatilganda 
diurez tiklangunga qadar suyuqliklar kiritish man etiladi. Buyrakda qon aylanishini 
yaxshilanishiga eufillin eritmalari, kalsiy preparatlari, glyukozo – insulinli 
aralashma yordam beradi.
8-antibakterial preparatlar faqat asoratlar kuzatilganida tayinlanadi (krup, 
pnevmoniya, otit, sinusit, siydik chiqaruv yo‗llari infeksiyasi va boshqalarda) yoki 
bakterial asoratlar bo‗lish ehtimoli bo‗lganida, ayniqsa erta yoshdagi bolalarda, 
hamda surunkali infeksiya o‗choqlari (surunkali pielonefrit, surunkali gaymorit va 
bosh.). Odatda penitsillin, ampitsillin, oksatsillin, eritromitsin va boshqalardan 
foydalaniladi (per os yoki m/o), hamda sulfanilamid preparatlari (baktrim, lidaprim 

---

150 
va bosh.). Og‗ir bakterial asoratlarda sefalosporinlar va aminoglikozidlar 
guruhidagi preparatlarni alohida yoki turli xil kombinatsiyalarida tayinlanadi. 
Krupli bemorlarni maxsus boksli bo‗limlarda yoki maxsus ta‘mirlangan palatalarda 
davolash maqsadga muvofiqdir.