O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

Davolash.
Vabo kasalligi bilan og‗rigan bemorni davolash usullari 
quyidagilardan iborat: 
1. Davolashni imkon boricha erta boshlash kerak. Buning uchun xar bir 
shifokor yoz faslida me‘da-ichak kasalligi tufayli murojaat qilgan bemorni qabul 
qilayotganida vabo kasalligi bo‗lishi mumkinligini yodda tutish, uning asosiy 
alomatlarini bilishi kerak. Kasallikka biroz bo‗lsa ham shubha tug‗ilganida, 
bemorni shifoxonada alohida yotqizish zarur. Vabodan tashqari, yengil 
kechayotgan ich ketar kasalligida bemorga 4-6 soat davomida oral regidratatsiya 
punktlarida og‗izdan regidron, sitroglyukosalan va boshqa eritmalardan ichirib, 
ahvoli yengillashsa, uyiga yuborish mumkin. Bunday bemordan bir marta vaboga 
tekshirish uchun ekma olish kerak. Mahalliy shifokori uyga qaytarilgan bemor 
holidan habardor bo‗lib turishi lozim. 

---

95 
2.Davolashning asosi — organizm yo‗qotgan tuz va suv o‗rnini qoplash. 
Kasallik yengil kechganida, ba‘zan o‗rtacha og‗irlikda kechayotgan hollarida ham 
og‗izdan regidron eritmasi ichirib turish zarur. Uni xar 3-5 minutda osh qoshig‗ida 
(bolalarga choy qoshig‗ida) ichiriladi. Ichiriladigan suyuqlikning umumiy hajmi 
bemor yo‗qotgan suyuqlik miqdoriga qarab belgilanadi. Uni aniqlashning iloji 
bo‗lmasa, quyida keltirilgan jadvaldan foydalaniladi (2, 4 -jadval). 
Boshqa hollarda bemorning kg hisobida tahminiy vazni 75 ga ko‗paytirilsa, 
ml hisobida ichirilishi lozim bo‗lgan suyuqlik miqdori topiladi. 
3. Bemor organizmning suvsizlanishi yaqqol ifodalangan (ayniqsa III-IV 
darajali degidratatsiyada) hollarda tomir orqali suyuqlik yuborish yo‗li bilan 
boshlanadi. Buning uchun Ringer-laktat, trisol, atsesol, kvartasol, xlosol, 
reomakrodeks kabi zavod sharoitida tayyorlangan eritmalar zahirasi oldindan 
tayyorlanib qo‗yilishi kerak. Bu eritmalar ilitilgan holda tomir orqali tezlik bilan 
(1-2 soat ichida) 100-200 ml/min. oqizib quyilishi zarur. Bunda dastlabki soatlarda 
yuboriladigan suyuqlik miqdori 5-6 litrgacha boradi. Shuning uchun og‗ir holdagi 
bemorni davolashda infeksionist bilan yonma-yon reanimatolog ham ishtirok etib, 
o‗mrov osti sohasiga kateter qo‗yib, ular orqali ham suyuqlik yuboriladi. 
2-jadval. 
Suvsizlanish belgilari bo‗lmagan xolda: