O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

Kataral proktosigmoidit
(proktit, sigmoidit). Shilliq qavat qizil rangda, 
qo‗pol burmalar shishgan, tez jarohatlanuvchan. Rektoskopning tubusi ichak
spazmi va shilliq shishi natijasida to‗g‗ri ichakka kirishi qiyin bo‗ladi. Ba‘zi 
bo‗limlarda qon kapillyarlari kengayishi natijasida qon oqishi sekinlashadi, buning 
natijasida shilliq qavat donador notekis bo‗ladi.
Kataral-shilliq proktosigmoidit 
tiniq yoki o‗zgargan shilliq ajralishini
kuchayishi bilan xarakterlanib, shilliq pardada kataral o‗zgarishlar bo‗lgan
soxalarda to‗planadi. Ba‘zida rektoskop tubusiga juda ko‗p ichak shirasi oqib
tushadi, bu shilliq qavatni ko‗rishga xalaqit beradi.
Kataral-yiringli proktosigmoidit. 
Shamollashning bu formasida shilliq 
qavatga mahkam yopishgan yiringli ajratmalar bo‗ladi. Leykotsitlarning yuqori
oqimi va epiteliy deskvamatsiyasi natijasida shilliq va yiringli ajratmalar paydo 
bo‗ladi.
Gemorragik proktosigmoidit 
kapilyarlarning yerilishi va shilliq qavatlarga 
qon quyulishlar bo‗ladi. Oson jarohatlanishi shilliq qavatdan qon ketishi, shilliq 
qavatda qon tomchilari xolida ko‗rinadi.

---

310 
Eroziv proktosigmoidit 
shilliq qavatlarda yuzaki eroziyalar kataral-
shamollash tufayli hosil bo‗ladi, mayda qon quyulishlar uzoq davom etgan ivishlar 
kapilyarlardagi qon aylanishning buzilishi natijasidir. 
 
Yarali proktosigmoidit 
shilliq qavatning yarasi shilliq osti gematomasidan 
paydo bo‗ladi. Guruhli va yakka yaralar ichburug‗da yuzaki, oval yoki xar xil 
kattalikda chegarasi notekis bo‗ladi.
 
Fibrinoz yoki krupoz-difteritik proktosigmoidit
fibrinogenning krupoz-
difteritik zararlanishi natijasida fibringa aylanishi to‗qima epiteliysiga yopishib 
qoladi. Bu plyonkani ajratib olinganda, yaralar qonab ketadi. Fibrinoz yaralar 
bo‗kmalarning yuqori qismida oq-sariq orolchalar tarzida bo‗ladi. Joylashgan 
hujayraga deyarli zich yopishmay oson ajratish mumkin. Agar shamollash o‗ta 
yuqori bo‗lsa, ichak shilliq qavatini to‗la fibrinoz to‗r pardasi o‗rab oladi.