O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

Tashxis.
Tashxis tipik pufakchali (vezikulyoz) toshmalarni aniqlanishi, 
ularni butun tanaga toshishi, shu jumladan boshni sochli qismida bo‗lishi asosida 
qo‗yiladi. Toshmalarni o‗ziga hos evolyutsiyasi, toshmalar polimorfizmiga ham
e‘tibor beriladi. 
Laboratoriya
– umuman oddiy va elektron mikroskopda pufakcha 
suyuqlikdan tayyorlangan surtmani Morozov bo‗yicha mis eritmasida bo‗yab, 
aralash tanachalari (viruslar to‗plami) ni aniqlash ishlatiladi. 
Serologik reaksiya uchun komplementni bog‗lash reaksiyasi va IFA 
ishlatiladi.

---

215 
Immunoferment usulda vezikula suyuqligidan tayyorlangan surtma 
nusxalarida suvchechak antigenini aniqlash ham ahamiyatli bo‗ladi. Virusni 
insonni embrional hujayralari kulturasida aniqlash mumkin. 
Differensial tashxisi
. Suvchechakni o‗tmishda chinchechak bilan qiyoslash 
ancha mushkul edi. Hozir chinchechak yer yuzida tugatilgan. Suvchechakni 
impetigo, strofulyus, gerpetik infeksiyani tarqalgan turlaridan, juda kam hollarda 
skarlatina va boshqa toshmali kasalliklardan ajratish kerak bo‗ladi. 
Impetigoda 
toshmalar asosan yuzda va qo‗llarda bo‗lib, pufakchalar sariq-
yiringli suyuqlik ushlaydi, pufakchalar tezda yorilib, qalin po‗stloqlar hosil bo‗ladi.
Strifulyusda xarorat ko‗tarilmaydi. Toshmalar kuchli qichishuvchi, qattiq 
elementlardan iborat bo‗lib, asosan dumba, yelka, qo‗l va oyoqlarning yoziluvchan 
qismlarida ko‗p uchraydi. Gerpetik infeksiyani tarqalgan turlari eng yosh bolalarda 
uchrab, og‗ir o‗tadi, guruhlashgan pufakchali toshmalardan tashkil topib (tanani 
ochiq qismlarida), bir-biri bilan qo‗shilishga moyil bo‗lib, ko‗pgina po‗stloqlar 
hosil bo‗ladi. Jigar, qora taloq, limfa tugunlar kattalashadi.
Ba‘zan suvchechakda bo‗ladigan skarlatinasimon toshmalar o‗zini 
joylashishi bilan, angina, malinasimon til, og‗iz-burun uchburchagida oqlik 
yo‗qligi bilan skarlatinadan ajratiladi. 
Oqibatlari.
Tipik hollarda sog‗ayish bilan yakunlanadi. Kasallikning yomon 
sifatli turlari (keng tarqalgan, gangrenoz, gemorragik) turlarida, og‗ir bakterial 
asoratlar rivojlansa, asosan eng yosh bolalarda, ayniqsa yangi tug‗ilgan 
chaqaloqlarda yoki tug‗ma suvchechakda kasallik o‗lim bilan yakunlanishi 
mumkin. 
Davolash. 
Bolani gigienik holatiga, ko‗rpa-choyshablarni, kiyimlarni, bolani 
qo‗lini pokizaligiga e‘tibor berib turiladi. Vezikulalarga 1%-li brilliant ko‗ki, 
ovqatlangandan so‗ng og‗iz bo‗shlig‗ini dezinfeksiyalovchi moddalar bilan 
chayqash tavsiya etiladi. Yiringli asoratlar rivojlansa antibiotiklar buyuriladi. 
Suvchechakda kortikosteroidlarni berib bo‗lmaydi, ammo suvchechak ensefaliti 
yoki meningoensefalitda gormonlar samara beradi. Og‗ir holatlarda bolani og‗irligi 
hisobiga 0,2-0,5 ml/kg immunoglobulin buyuriladi.

---

216 
Ammo eng yaxshi samara adenin arabinozid, atsiklovir, viroleks, gansiklovir 
singari virusga qarshi preparatlar buyurilganda bo‗ladi. Bu preparatlar sutkasiga 5 
mg/ kg dan 100 ml. fiziologik eritmaga vena ichiga yuborilsa suvchechakni 
kechishi to‗xtaydi. Suvchechak asoratlari (ensefalit, maxsus pnevmoniya va 
boshqalar) rivojlanganda ham bu preparatlar kerakli samara beradi.