O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

 
Infeksiya 
so‗zi 
– 
tor 
ma‘noda 
olinganida 
mikroorganizmning 
makroorganizmga kirishidir.
Infeksiya – “infectio”
-lotincha so‗zdan olingan 
bo‗lib, ―olib kirish‖, ―ifloslanish‖, ―zararlanish‖ degan ma‘noni bildirib, bu 
kasallik qo‗zg‗atuvchi mikroorganizmni makroorganizmga kirib, tashqi muhit 
ta‘siridagi o‗zaro munosobatidir
. 
Infeksion jarayon – kasallik qo‗zg‗atuvchi 
mikroorganizmning 
makroorganizmga 
tushgan 
vaqtdan 
boshlab, 
makroorganizmning sog‗ayib ketguncha yoki o‗lguncha bo‗lgan davrdir. Infeksion 
jarayon davrida makroorganizm va mikroorganizmlar o‗rtasida tashqi muhit 
ta‘sirida murakkab o‗zgarishlar sodir bo‗ladi. Bu makroorganizm organlari 
tomonidan organizmga tushgan patologik agentga javob sifatida namoyon bo‗ladi. 
Infeksion kasallik – bu infeksion jaryonning bir ko‗rinishidir. Infeksion jarayon esa 
patogen omil kirgan organizmda yuz bergan patofiziologik o‗zgarishlardir. 
Infeksion kasallik bu infeksion jarayonning klinik belgilar bilan namoyon 
bo‗lishidir. 
Infeksion jarayonni 3-omili – tashki muhit omili, mikroorganizmga ham ta‘sir 
ko‗rsatadi. Bularga tashki muhit xarorati, namligi, dezinfeksiyalovchi moddalar, 
mikroorganizmlarning o‗zaro ta‘siri kiradi. 
 
YUQUMLI KASALLIKLAR TASNIFI 
 
Yuqish yo‗llariga qarab L.V.Gromoshevskiy yuqumli kasalliklarni 5 guruhga 
bo‗ladi: 
1)
Ichak yuqumli kasalliklari; 

---

14 
2)
Nafas yo‗llari yuqumli kasalliklari; 
3)
Qon orqali yuqadigan yuqumli kasalliklar; 
4)
Teri va tashqi shilliq pardalarda joylashgan yuqumli kasalliklar; 
5)
Xar xil yo‗llar bilan yuqadigan yuqumli kasalliklar 
1. Ichak yuqumli kasalliklari. 
A. Aniq (qorin tifi, vabo, ichburug‗, tenidiozlar, lentasimon gijja, enterobioz); 
B.Toksikoinfeksiyalar 
(botulizm, 
salmonellyozlar, 
stafilokokkli 
toksikoinfeksiyalar); 
V. Ba‘zi ichak kasalliklari ichakdan tashqari organlarda patologik 
o‗zgarishlarga olib keladi (amyobiaz, askaridoz, trixenellez, exinokokkoz); 
G. Ayrim ichak kasalliklarida bakteremiya sodir bo‘ladi va mikroblar turli 
organlarni shikastlaydi (qorin tifi, paratif A va B, brutsellyoz, ornitoz, leptospiroz, 
rishta).