O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

 
Gijjalarga najasni tekshirish usuli 
Najasda ichak parazitlaridan yumaloq gelmintlarni: ostritsalar, askarida va 
lentasimon 
gijjalarni 
aniqlash 
mumkin. 
Sodda 
ichak 
parazitlaridan: 
trixomonadalar, lyambliyalar, balantidiyalar va amyobalar 2 xil shaklda uchraydi: 
1) vegetativ, faol, xarakatchan, tirik xolda; 
2) tashqi muhitga chidamli tuxumlar shaklida. 
Gijjalarning yetilgan shakllari faqat issiq najasda topiladi, agar najasni kelishi 
bilan tekshirilsa, ular topiladi, bo‗lmasa ular xarakati to‗xtaydi va proteolitik 
fermentlar ta‘sirida halok bo‗ladilar. 
Gijja tuxumlari nativ preparatda tekshiriladi, bu maxsus mikrogelmintoskopik 
tekshiruvdir. Teleman usuli – bu cho‗kma hosil qilishga asoslangandir. Najasning 
bir qismi uksus va xlorid kislotasining yoki efirning kuchli eritmasida eritiladi, 
so‗ng sentrifuga qilinadi. Suyuqlik 3 qavatga ajraladi. Gijja tuhumlari eng pastki 
qavatida joylashadi. Bundan preparat tayyorlab mikroskopda ko‗riladi. 
Ostritsaning tuxumlari najasda kam aniklanadi, chunki u tuxumlarini orqa 
peshobning burmalariga qo‗yadi. Shuning uchun orqa peshob burmalaridan surtma 
olish maqsadga muvofiqdir. 0,5 sm kenglikdagi yog‗och shpatel bilan shisha 
cho‗pak yoki paxta tamponini 50% li glitserin eritmasida namlab olinadi. Surtmani 
ertalab bola uyg‗onganda orqa peshob burmasidan aylana xarakat bilan surtma 
olinadi. So‗ng shpateldan buyum oynasi chetlari bilan olinib, 1% ishqor eritma 
yoki glitserin tomizilib, buyum oynasi ustidan yopqich oynani yopib mikroskop 
ostida ko‗riladi. 
Sodda ichak parazitlari odamning ichak parazitlarining eng ko‗p 
uchraydiganlariga kiradi. Ular: amyobalar, lyamlbliyalar, trixomonadlar, 
balantidiyalar, nematodlar – ostritsa, vlasoglav, askaridalar, sestodlar –keng 

---

308 
lentasimonlar, 
pakana 
gijja, 
lansetovid 
mo‗ylablilar 
va 
shistozomalar-
so‗rg‗ichlilardir. 
Najasda ularni aniqlash uchun bemorga surgi dori beriladi va najasi kelgan 
zahoti issiq xolda tekshiriladi. Isitilgan buyum oynasiga olinadi va yopqich oyna 
bilan yopilib, mikroskopda ko‗riladi.