O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi alishyer navoiy nomidagi samarqand davlat univyersiteti tabiiy fanlar fakulteti Geografiya bo‘limi Gidrometeorologiya va landshaftshunoslik kafedrasi

1.5. Daryo va soy suv resurslarining

qishloq xo‘jaligini roivojlantirishdagi roli.

Zarafshon daryosi, uning irmoqlari va soylari Zarafshon vodiysidagi barcha qishloq xo‘jaligiga taalluqli bo‘lgan ekin maydonlarini, mavjud bo‘lgan shaxar va qishloq seliteb landshaftlarini, sanoatni va ishlab chiqorish korxonalarini suv bilan ta’minlashda katta rol o‘ynaydi. Zarafshon daryosi shu vodiyda barpo etilgan Panjakent, Samarqand, Kattaqo‘rg‘on, Buxoro va Qorako‘l vohalarini va ularning tabiiy qismini asosini tashkil etuvchi agrolandshaftlarni suv bilan ta’minlab, barqaror rivojlanishiga katta xizmat qilib kelmoqda. SHu bilan birga qishloq xo‘jaligining barcha ekin turlaridan yuqori xosil olish uchun keng imkoniyatlar yaratib byermoqda. Zarafshon botig‘ining o‘ng va chap yonbag‘irlarida keng tarqalgan soylar, o‘zlarining gidrodinamik harakati va olib kelgan yotqiziqlari natijasida barpo etgan konussimon yoyilmalarda tashkil etilgan fyermyer xo‘jaliklarini va ularning ekin maydonlarini hamda istiqomat qilayotgan aholini suv bilan ta’minlaydi

Quyi zarafshon daryosi, uning irmoqlari va soylariga qisqacha gidrologik va gidrometrik nuqtai nazardan tavsif byerib o‘tamiz.

2-BOB. ZARAFSHON VODIYSIDA IRRIGATSION INSHOOTLARNING BARPO ETILISHI VA RIVOJLANISHI