Bitiruv malakaviy ishining maqsad va vazifasi
. Ishning asosiy maqsadi
Buxoro amirliida islom normalari va uning ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy
hayotdagi o’rnini yoritishdan iborat. Maqsaddan kelib chiqqan holda quyidagi
vazifalar belgilandi:
- Buxoro amirligi aholisining ijtimoiy-iqtisodiy hayotida islom normalarining
o‘rnini tahlil qilish: ya’ni, jamiyat ijtimoiy munosabatlarida islom dinining
tutgan o‘rni o’rganish;
- yrga egalik munosabatlari, ishlab chiqarish va savdo munosabatlarida islom
normalarining tutgan o’rnini yoritish;
2
Islom Karimov. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. – Toshkent: Ma’naviyat,
2008. – B. 36.
5
- Buxoro amirligi madaniy hayotida islom dinining rolini tahlil qilish, ya’ni
maktab va madrasalar – islom ta’limotining o‘choqlari faoliyatini yoritish;
- islom mafkurasining ma’naviy hayotdagi o‘rnini o’rganib yoritishdan iborat.
Malakaviy bitiruv ishining o‘rganilishi darajasi.
Tarixiy va ilmiy
adabiyotlarni o‘rganib tahlil qilish shuni ko‘rsatdiki, ushbu mavzu alohida
bitiruv malakaviy ishi mavzusi sifatida tanlanib o‘rganilmagan. Lekin
muayyan davrlarda Buxoro amirligining ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy tarixiga
bag‘ishlab yoritilgan ilmiy ishlar ko‘p. Ushbu ilmiy ishlarni yaratilgan davri
jihatidan quyidagi guruhlarga ajratish mumkin: 1) XIX-XX asr boshlariga oid
izlanishlar; 2) Sovet davrida olib borilgan tadqiqotlar; 3) Mustaqillik yillarida
amalga oshirilgan ilmiy tadqiqotlar kiradi.
Birinchi guruhga
oid XIX-XX asr boshlariga oid yaratilgan kitoblar
asosan Buxoro amirligiga kelgan rus, xorij sayyoh, elchilariga tegishli
esdaliklarni tashkil qiladi. Bularning sirasiga V.P. Nalivkin
3
, M. Virskiy, N.
Ostroumov, A. Vambyeri
4
tadqiqotlarida o‘z aksini topgan. Jumladan,
V.Nalivkin, V.Radlov asarlarida, amirlikning aholi turmushi, jamiyat tartib-
qoidalarini islom dini me’yorlari asosida to‘g‘risida bo‘lib, bu ma’lumotlar
o‘sha davr aholisi hayotini to‘liq tasavvur etishga imkon byeradi.
3
Наливкин В.П. Туземцы раньше и теперь. – Ташкент, 1913. – 144 с.; Краткий
обзорь современного состояния и деятельности мусульманского духовенства,
разного рода духовных учреждений и учебных заведений туземного населения
Самаркандской области, с некоторыми указаниями на их историческое прошлое
// Сборник материалов по мусульманству. – СПб., 1889. Т. 1. – С. 1-47.
4
Вирский М. Сведение о Зерафшанском округе. Материалы для статистики
Туркестанского края. Вып.4. – СПб., 1876. – С.10-56; Хлопководство и
хлопковая промышленность в Самаркандской области // Справочная книжка
Самаркандской области. – Самарканд, 1897. Вып. 5. – С. 63-92. ; Остроумов Н.П.
Сарты. Этнографическое материалы. – Ташкент, 1896. Вып. 1. – 272 с.;
Исламоведение. – Ташкент: Изд. Туркестанских ведомостей, 1914. А.Вамбери.
Очерки Средней Азии. – М., 1868.
6
Xususan, Rossiya bosqini arafasidagi Buxoro amirligida kechgan
ijtimoiy-siyosiy jarayonlar, amirlik hayotida mavjud bo‘lgan ijtimoiy-
me’yoriy munosabatlar tahlili to‘g‘risida A.Vambyeri qiziqarli ma’lumotlar
byeradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |