O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi alisher Navoiy nomidagi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
Аскаров А. Древнеземледельческая культура эпохи бронзы юга Узбекистана.... – С. 41–196; Аскаров А, 
Абдуллаев Б. Джаркутан. .... Табл. XLV. 15.
2
Шайдуллаев Ш. Ўзбекистон ҳудудида давлатчиликнинг пайдо бўлиши... // т.ф.д. дис. – Б. 142. 
3
Аскаров А, Абдуллаев Б. Джаркутан. .... – С. 46. 

---

60 
XULOSA 
Har bir xalq o„z o„tmishi tarixiga ega. O„zbek xalqi ham necha asrlik, ming 
yilliklar davomida shakllanib, turli davrlarning, turli xil zarbalariga uchrab, ularni 
bardosh bilan engib kelgan xalqdir. Xalqning xalq sifatida tanitadigan, qadim 
ajdodlaridan meros bo„lib qoladigan urf-odatlar, turli xil o„zga xalqlardan aynan 
shular orqali farqlanadi.

Shimoliy Baqtriyaning xilma-xil geografik iqlim sharoiti bu o„lka aholisining 

moddiy madaniyatini shakllanishida yorqin o„z aksini topgan. shimoliy Baqtriya 
hududlari bronza davridan boshlab turli etnik guruhlarning uchrashuv maskani, 
iqtisodiy xo„jalik va etnomadaniy aloqalar maydoniga aylangan. shu boisdan, 
tadqiqotchilar, jumladan B.A. Litvinskiy, L. T.Pyankova va I.M.Vinogradovalar 
Bishkent-Vaxsh madaniyatlari aholisining kelib chiqish tarixiy ildizlarini Sopolli 
madaniyati etnosiga borib taqalishini to„g„ri qayd qiladilar. 
 
Ammo, chorvador Bishkent-Vaxsh madaniyatlari aholisining etnik tarkibi 
mutlaqo Sopolli madaniyati aholisining tabiiy-geografik sharoit tufayli an‟anaviy 
xo„jalik yuritishdan voz kechib, tog„ hududi muhitiga xos o„troq chorvadorlarga 
aylangan jamoalardan iborat emas. CHunki, ularning tarkibida, bu joylarda, 
qadimdan yashab kelayotgan tub joyli etnik qatlami mavjudligini unutmaslik 
kerak. Aslida, Bishkent-Vaxsh madaniyatlari aholisi tarkibida ana shu mahalliy 
aholi ham qatnashgan bo„lib, ular qatorida Sopolli madaniyati jamoalari ham o„z 
o„rniga ega bo„lgan. Bu haqda antropologik materiallar va ayniqsa Vaxsh 
madaniyatiga xos kulolchilik mahsulotlarining qiyosiy tipologiyasi guvohlik 
beradi
1
. 
 
Arxeologik materiallarning guvohlik berishicha, miloddan avvalgi II-ming 
yillikning ikkinchi yarmi davomida bu o„lkaga yana bir o„zga etnik guruhlar kirib 
keladi.
Sopolli madaniyatining Mo„lali bosqichida bu o„zga etnik guruhlar shimoliy 
Baqtriyaning mahalliy o„troq dehqonchilik madaniyati qishloqlari va chorvador 
qabilalari jamoalari ichigacha kirib boradilar. Bu holat Jarqo„ton, Teguzak,