O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. A. Omonov, T. M. Qoraliev

Xalqaro rivojlanish assotsiatsiyasi (XRA) 1960 yilda tashkil etilgan bo‘lib, XTTB va XRA boshqaruv tartibi bir xil va ular bitta bank prezidenti tomonidan boshqariladi. XTTBning moliyaviy resurslari muomalaga chiqarilgan qimmatli qog‘ozlar bo‘lsa, XRAning resurs manbasi a’zo – mamlakatlarning badallari va XTTBning foydasi hisoblanadi. XRA 20, 25 va 40 yil muddatga, 10 yillik imtiyoz davri bilan kreditlar beradi. Berilgan kreditlar bo‘yicha foizlar hisoblanmaydi, biroq juda yuqori bo‘lmagan 0,75 foiz miqdorida komission to‘lovlar undiriladi.

Aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan yillik daromad 875 AQSh dollaridan kam bo‘lgan mamlakatlar XRAning kreditiga da’vogarlik qilishi mumkin. Dunyo bo‘yicha bunday mamlakatlar soni taxminan 81 tani (2008 yil) tashkil etib, ushbu mamlakatlarda 2,5 mlrddan ortiq aholi yashaydi.

XRAning kreditlari asosan ta’lim, sog‘liqni saqlash va qishloq xo‘jaligini rivojlantirishga yo‘naltirladi. Unga XTTBga a’zo – mamlakatlar kirishga haqli bo‘lib, lekin ko‘pchilik mamlakatlar bu imkoniyatdan foydalanmaydi, shuning uchun XTTBga a’zo bo‘lgan 184 ta mamlakatdan faqat 164 tasi uning a’zosi hisoblandi.