O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim

Kimning
qilgan ishi xalqni xursand qilsa, men
o„sha 
 odamga
saltanatimning yarmini beraman. (“Turk xalq ertaklari” tarjima, 27 - bet)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
III BOB. 
NISBIY SO‘ZLARYORDAMIDA BOG‘LANGAN HOL 
ERGASH GAPLI QO‘SHMA GAPLARNING XUSUSIYATLARI 
 
Bosh gap tarkibida hol vazifasida qo„llangan ko„rsatish olmoshining
ma‟nosini izohlab keluvchi yoki bosh gap orqali ifodalangan mazmunning

---

46 
sababi, maqsadi, o„rni, sharti, payti, holati, miqdor-darajasi kabilarni bildirgan
ergash gaplarga
hol ergash gap
29
deyiladi. 
Hol ergash gaplar holning ma‟no turlariga muvofiq o„z ichida quyidagi
turlarga bo„linadi: 
1.
 
Payt ergash gapli qo„shma gap; 
2.
 
O„rin ergash gapli qo„shma gap; 
3.
 
Sabab ergash gapli qo„shma gap; 
4.
 
Maqsad ergash gapli qo„shma gap; 
5.
 
Shart ergash gapli qo„shma gap; 
6.
 
Ravish ergash gapli qo„shma gaplar; 
7.
 
Miqdor - daraja ergash gapli qo„shma gap; 
8.
 
To„siqsiz ergash gapli qo„shma gaplar. 
Yuqoridagi gaplardan faqat payt, o„rin,miqdor - daraja va ravish ergash
gapli qo„shma gap qismlari nisbiy so„zlar yordamida bo„g„lanadi. 
O„rin ergash gapli qo„shma gaplarda ergash gap bosh gapdagi ish-
harakat yoki voqeaning bajarilish o„rnini bildiradi
30
. O„rin ergash gap bilan
bosh gap birgalikda
o‘rin ergash gapli qo‘shma gap
deyiladi.
Masalan
,