O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim

Operatsion  tizimni  yuklash. 
Operatsion  tizimni  yuklash  deganda  uni  TEQQ,  ga 
bajarish  uchun  joylashtirilishi  tushuniladi.DOS  ni  yuklash  vazifasini  tizimli 
yuklovchi  deb  ataluvchi  maxsus  dastur  bajaradi.  DOS  ni  yuklash  kompyuter 
ulangandan keyin avtomatik boshlanadi.  
 
ShK  ulanganda  doimiy eslab  qolish  qurilmasidan  kiritish-chiqarish  bazaviy 
tizimining  (BIOS)  dasturini  o`qish  amalga  oshadi,  u  mashinaning  ishga 
layokatliligini va uning o`zining ishga tushirilish dasturlarini tekshirishni (ShK ni 
testlash),  dasturlashtiriladigan  mikrosxemalarni  va  standart  konfiguraciyaning 
tashqi qurilmalarini iniciallashtirilishini amalga oshiradi.  
Bu ishlar muvaffaqiyatli tugagandan keyin OT ga ega bo`lgan disketani yoki 
yuklovchi  dasturiga ega  bo`lgan  vinchesterni  (Boot  Record)  o`qish  bajariladi, 
ularning  yordamida  keyin  TEKX  ga  IBMBIO.  COM  va  IBMDOS.  COM 
dasturlarini  yuklash  amalga  oshiriladi.  IBMDOS.  COM  dasturi  CONFIG.  SYS 
faylini  qidiradi  va  yuklaydi,  undan  olingan  ma’lumotlar  bo`yicha  qo`shimcha 
drayverlarni  oxiriga  yuklash,  joriy  konfiguraciya  qurilmalarini  tekshirish  va 
iniciallashtirish, uzulish vektorlari jadvalini sozlash amalga oshiriladi.  
 
Keyin  mashinani  boshqarishni  o`ziga  olgan  COMMAND.  COM  dasturini 
yuklash  bajariladi  (BIOS  dasturi  TEQQ  dan  o`chirib  tashlanadi).  AUTOEXEC. 
BAT  faylini  qidirish  va  yuklash  va  faylni  hamma  buyruqlarini  bajarish  amalga 
oshiriladi. Displei ekranida ishga taklif etish paydo bo`ladi (S:>, A:> yoki boshqa 
variantlar) — ShK ishga tayyor.  
OT  komandalari  asosida  foydalanuvchi  diskni  nomlash,  fayllar  nusxasini 
kњchirish, ekranda kataloglar ketma-ketligini olishixtiyoriy programmalar, printer, 
displey bilan bevosita ishlash kabi imkoniyatlarga ega bњladi.  

---

 
122 
 
Odatda  IBM  PC  kompyuterlarida  Microsoft  Corporation  firmasining  MS 
DOS yoki uning variantlari PC DOS NOVELL DOS, COMPACT DOS va boshka 
operatsion sistemalari o`rnatiladi.