O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim

BIOS  kengaytmasi  bloki. 
BIOS  mashina  DEQQ,  joylashgan  va  shuning  uchun 
ShK  ning  shu  modeli  uchun  barcha  mumkin  bo`lgan  operatsion  tizimlarning 
umumiy va o`zgarmaydigan qismi hisoblanadi. DE58 ichidagi narsani o`zgartirish 
murakkab  ishdir  va  shuning  uchun  amalda  bajarilmaydi.  Lekin,  kerak  bo`lib 
qolganda,  BIOS  vazifalarini,  qo`shimcha  modullar  yordamida  kengaytirish  yo`li 
bilan  o`zgartirish  mumkin.  Bu  zaruriyat  quyidagi  holatlarda  kelib  chiqishi 
mumkin: 
• ShK ga yangi Tashqi qurilmalar ulanganda; 
• tezkor xotirada diskni modellashtirilganda (virtual yoki elektron disk); 
• standart bo`lmagan buyruqli processorni ishlatganda va b.  
 
Bunday  qo`shimcha  modul  IBMBIO.  COM  (yoki  EM  BIOS)  bloki-dir;  bu 
blok  go`yoki  BIOS  ustiga  qurilgan  bo`lib,  uning  imkoniyatlarini  o`zgartiradi  va 
to`ldiradi. 
Bu 
dasturli 
modul 
tizimli 
diskda 
saqlanadi. 
DOS 
funkciyalariningo`zgarganligi yoki tuldirilganligi to`g’risidagi kerakli ma’lumotlar 
operatsion  tizimga,  IBMBIO.COM  dasturi  bilan  fayl  konfiguraciyam  (DOS 
sozlamasi)  CONFIG.  SYS da  saqlanayotgan buyruqlar  yordamida,  xabar  beriladi. 
Har safar ShK ishga tushirilgandan keyin DOS tizimli diskning o`zakli katalogini 
qarab chiqadi va unda CONFIG. SYS faylini qidiradi. Agar bu fayl topilsa, u holda 
DOS unda joylashgan barcha buyruqlarni bajaradi.  
 
Agar konfiguraciya fayli  yo`q bo`lsa, u holda unga kirishi mumkin bo`lgan 
buyruqning parametrlariga qiymatlar "indamaslik" tamoyili bo`yicha taqdimetiladi. 

---

 
119 
Konfiguraciyaning  o`zgartirilgan  buyruqlari  faqat  ShK  ning  shu  joriy  ishlash 
seansi uchungina uning navbatdagi qayta ishga tushgunga qadar o`rnatiladi.  
 
Ko`pincha 
BIOS 
modulining 
kengaytmasi 
BIOS 
da 
saqlanayotgan drayverlarni 
mantiqiy 
almashtirish 
va 
yangi 
drayverlarni 
ulashvazifalarini bajaradi.  
BIOS modulining kengaytmasi yana ushbu ikkita vazifani ham bajaradi: 
• DOS uzulishlarini qayta ishlash modulini yuklaydi; 
• buyruqli processorni yuklaydi va unga boshqarishni uzatadi.  
Shunday  qilib,  IBMBIO.  COM  ShK  asosiy  konfiguraciyasining  o`zgarishini 
hisobga oluvchi va tashqi qurilmalarning qo`shimcha drayverlarini saqlovchi BIOS 
kengaytmasidir.