O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim

Kompyuterning  ishonchliligini  taminlash.
  Kompyuterning  qurilmalari 
normal ishlashi uchun ma’lum shart sharoitlar bajarilishi talab qilinadi, bular elektr 
manbai  parametrlari,  tashqi  muhit  temperaturasi  va  boshqalardir.    Bu  shart 
sharoitlardan  chetga  chiqish    kompyuter  aparaturasida  uzilishga  yoki  notug’ri 
ishlashiga  olib  keladi.  OS  da  apparatura  notug’ri  ishlashi  natijasida  paydo  
bo`ladigan    xatolikni  inkor    qiluvchi    dastur    mavjud  bo`lib  zaruriyat  tug’ilganda 
sistema  tashabbusi  bilan  bu  dastur  ishlaydi  va  hosil  bo`lgan  xatolikka    ishlov 
beradi.  Bundan  tashqari  dasturiy  resurslar  noto`g’ri  ishlashi  natijasida    xatolik  

---

 
109 
vujudga  keladi.  Bu  vaziyatda   ishlatilayotgan dasturning  to`g’ri yoki noto`g’ri 
ishlayotganligini  aniqlash  uchun  turli  uslublardan  faydalaniladi.    Bunday 
uslublardan  biri    quyidagicha.  OS  tarkibiga  maxsus  dastur  kiritiladi  va  bu  dastur 
berilganlarga ishlov berishdan avval va ishlov  bergandan  so`ng  tekshiriladi.  Shu 
dastur    kodlari    yig’indisi  tekshiriladi,    agarda  hosil  bo`lgan  kod  avvaldan  shu 
dastur uchun aniqlangan kodga  teng  bo`lsa,  u  holda dastur tug’ri ishlaydi yoki 
ishlagan  deb  talqin  qilinadi.    Odatda  OS  tarkibiga  kirgan  barcha  dasturlar  uchun 
yagona kod tanlanadi, masalan barcha bitlar nolga tenglab olinadi.  Buning uchun 
dasturning oxirgi buyrug’idan keyin nol kodiga to`ldiruvchi bo`lgan kod tanlanadi  
va bu kodni dastur kodlari bilan yig’indisi nol kodini beradi.  Shu bilan dastur ishi 
natijasining  ishonchliligiga  erishiladi,  chunki    dasturdagi    bitta    bitning    qiymati  
o`zgarishi dastur uchun aniqlangan kontrol yig’indida boshqa kod hosil qiladi.  Bu 
holatlarni    aniqlash    va    uni    taxlil    qilish    uchun  OS  tarkibiga  maxsus  dasturlar 
kiritiladi.