O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim



Download 2,92 Mb.
bet78/119
Sana15.01.2022
Hajmi2,92 Mb.
#370492
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   119
Bog'liq
elektromagnetizm (3) (1)

§ 55. Parallel tokli o‘tkazgichlarning o‘zaro ta’siri
Tokli o‘tkazgichga magnit maydoni tomonidan ta’sir qiluvchi kuchlarni aniqlash uchun quyidagicha ish yuritamiz. Tokning juda kichik elementiga ta’sir qiluvchi kuch (46.1) formula bilan aniqlanadi. O‘tkazgichning barcha kichik elementlariga ta’sir etuvchi kuchlarning yig‘indisi olinadi, natijada tokli o‘tkazgichga ta’sir etuvchi to‘la kuch topiladi. Agar o‘tkazgich to‘g‘ri chiziqli bo‘lsa, maydon bir jinsli bo‘lsa, u vaqtda formula (46.1) chekli uzunlik qismiga ta’sir etuvchi kuch F ni quyidagicha yozish mumkin:

F= [llB] (55.1)

Misol sifatida ikkita parallel uzun tokli o‘tkazgichning o‘zaro ta’sir kuchini hisoblaymiz. 1-chi va 2-chi o‘tkazgichdagi tok kuchlarini I1 va I2 bilan belgilasak, o‘tkazgich orasidagi masofani b bilan belgilasak (86- rasm) 1-chi o‘tkazgichning 2-chi o‘tkazgichning uzunligi 𝑙 qismiga ta’sir qiluvchi kuch F12 ni hisoblaymiz. 1-o‘tkazgichning 2-o‘tkazgich joylashgan nuqtalaridagi maydon induksiyasi kattaligi jihatdan teng va yo‘nalish jihatdan qarama-qarshi bo‘lib, formula (55.1) bilan aniqlanadi. Shuning uchun F12 kuch uchun (55.1) formula o‘rinlidir. F12 = [l2lB] va



I2 l bilan o‘rtasidagi burchak /2 ga teng ekanligini hisobga olsak,

kuchning absolyut qiymati uchun F12 = I2 lB ga ega bo‘lamiz.



86-rasm

(48.4) dan ning qiymatini qo‘ysak, I ni I1 ga almashtirsak, oxirida quyidagi ifodaga ega bo‘lamiz:

F12

0 2I1I2l



4b
(55.2)

F12 kuch 1- o‘tkazgichga tomon yo‘nalgan bo‘ladi, agar I1 va I2 toklar bir xil yo‘nalishga ega bo‘lsa, ya’ni ular tortishadi (90a)-rasm), agar toklarning yo‘nalishi qarama-qarshi bo‘lsa, ular itarishadi. (90b)-rasm). Shunday qilib, bir xil yo‘nalgan parallel toklar bir biriga tortishadi, qarama-qarshi yo‘nalishda (antiparallel) bo‘lsa bir biridan itariladi.

Formula (55.2) XB sistemasida tok kuchining birligini aniqlashda qo‘llaniladi. Agar I1 = I2=1A, b=1m bo‘lsa F12/l=20/4 bo‘ladi. Shunday qilib, 1 amper tok kuchi shunday tok kuchiki, uzun parallel o‘tkazgichlardan o‘tganda o‘tkazgichning uzunlik birligiga 20/4 yoki (55.2) ga ko‘ra 2*10-7 N/m kuchni hosil qiladi.



Download 2,92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   119




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish