O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim



Download 2,92 Mb.
bet76/119
Sana15.01.2022
Hajmi2,92 Mb.
#370492
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   119
Bog'liq
elektromagnetizm (3) (1)

B Bi
(53.10)

vektorning ixtiyoriy yopiq L kontur bo‘yicha sirkulyatsiyasi

Bdl

Bi dl

Bidl
(53.11)


(53.4) va (53.8) ga ko‘ra,



Bdl 0 Ii ,

agar kontur L Ii

toknio'rasa


0, agar kontur L Ii

toknio'ramasa

(53.12)



Demak,

n




Bdl  0 I k

k 1
(51.13)

bu yerda n — L konturni o‘rab olgan tokli o‘tkazgichlar soni. (53.12) tenglamaga vakuumdagi magnit maydoni uchun to‘la tok qonunining matematik ifodasi deyiladi. Vakuumda magnit maydon induksiya vektorining yopiq kontur bo‘yicha Sirkulyatsiyasi magnit doimiylikni shu kontur tomonidan o‘rab olingan toklarning algebraik yig‘indisining ko‘paytmasiga teng.

Magnit maydon kuchlanganligi  vakuumda magnit induksiya  si

bilan H=B/0 munosabat orqali bog‘langandir, u vaqtda (53.7) ni hisobga olsak, to‘la tok qonunini yana boshqa shaklda yozish mumkin



Hdl

Ik

(53.14)


Keyinchalik ko‘rsatamizki, to‘la tok qonunini vakuumdagi magnit maydondan tashqari, ixtiyoriy muhit uchun ham to‘g‘ridir.

(53.13) formulada yopiq L konturni o‘rab oluvchi toklarning algebraik yig‘indisi Ik, L konturni o‘rab olgan S sirtdan o‘tuvchi o‘tkazuvchanlik toklarining yig‘indisi bo‘lgani uchun quyidagicha yozish mumkin:



Ik

jdS
(53.15)

bu yerda j - o‘tkazuvchan tok zichligi. Bu ifodani hisobga olib, (53.14) ifodani olsak quyidagicha yozish mumkin:

Hdl

jdS


(53.16)

Magnit induksiya vektorining yopiq kontur L bo‘yicha sirkulyatsiyasi, shu konturni chegaralovchi sirtni kesuvchi toklarning algebraik yig‘indisiga tengdir (82-rasm).

B1dl  Ii

 Bl dl = 0 Ii (53.17)

Tok kuchlarining ishorasi quyidagi qoida bo‘yicha aniqlanadi: Sirtni normal bilan o‘tkir burchak ostida kesuvchi toklar “+” ishora bilan, shu sirtni normal bilan o‘tmas burchak ostida kesuvchi toklar “–“ ishora bilan olinadi (82-rasm). Shuni hisobga olish kerakki, normalning yo‘nalishi va konturni aylanani yo‘nalishi bir biri bilan parma qoidasi asosida moslashtirilgandir. Parma dastasi konturdagi tanlab olingan

yo‘nalish bo‘yicha aylantirilsa, u vaqtda normal parmaning ilgarilanma harakati tomon yo‘nalishi kerak (83-rasm). (53.17) ga asosan



vektorning yopiq kontur bo‘yicha sirkulyatsiyasi 0 dan farq qiladi, u vaqtda Bl dl boshlang‘ich A va oxirgi C nuqtadan tashqari, egri chiziqning shakliga ham bog‘liqdir. Shuning uchun ham magnit maydonida elektrostatikadagi potensialning shakl anologini kiritib bo‘lmaydi. Bundan ko‘rinadiki, magnit maydoni potensial emasdir, uning elektrostatik maydondan farqi ham shunda.

Sirkulyatsiya teoremasi umumiy holda magnit induksiyasini hisoblash imkonini bermaydi, chunki u integral belgisi ostida turibdi. Lekin ba’zi sodda hollarda, maydon simmetriyaga ega bo‘lgan hollarda, yopiq kontur tanlab olish mumkin, uning barcha qismlarida Bl0, Bl=B=const. Bu vaqtda sirkulyatsiya ifodasida integraldan tashqariga magnit induksiyasini chiqarish mumkin va osongina hisoblash mumkin.

Elektrostatikadagi singari magnit maydonining ham differensial shaklini topamiz. Elektrostatikada bu masala Kulon qonuni va superpozitsiya prinsipidan keltirib chiqarilgan edi. Magnit maydonida bu masalani elektrostatikaga o‘xshash holda Bio-Saavar-Laplas va superpozitsiya prinsipidan keltirb chiqarish mumkin. Uning integral shakliga to‘la tok qonuni ham deb ataydi. Eng sodda holni qaraymiz. Cheksiz uzunlikdagi To‘g‘ri chiziqli tokning hosil qilgan magnit maydon induksiya chiziqlari konsentrik halqalardan iborat, uning

0 I




induksiyasi


Download 2,92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   119




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish