O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim

 
Nazariy qoidalarning o’ziga xosligi. 
 
 
P.Buagilberning muhim yutug’i, U.Pettiga o’xshab, qiymatning mehnat 
nazariyasini «asoslab» berishi hisoblanadi. Bunda u  bozorda tovarlar o’rtasidagi 
almashuv nisbatlari mexanizmini sarflangan mehnat miqdori g’ki ish vaqtini hisobga 
olgan holda tahlil qiladi. Bu kontseptsiya nomukammal bo’lishiga qaramasdan (uning 
asosida sarfli printsip g’tadi) o’z davri uchun u, albatta, progressiv hisoblanadi, 
negaki merkantilistlarning bahoning shakllanishida pulning tabiiy roli to’g’risidagi 
kontseptsiyasidan keskin farq qiladi.  
 
P.Buagilber merkantilizmni ko’p jihatdan to’g’ri tanqid qilish bilan birga, 
pulning iqtisodiyotdagi rolini mensimagan holda, mamlakatning iqtisodiy o’sishida 
qishloq xo’jaligi rolini mutlaqlashtirdi, boylikni ko’paytirishdagi sanoat va savdoning 
ahamiyatini inkor etdi. Klassik iqtisodiy nazariya vakillari ichida u pulni bekor kilish 
mumkin va zarur deb hisoblagan yagona iqtisodchi hisoblanadi, uningcha pul 
tovarlarning «haqiqiy qiymatlari» bo’yicha ayirboshlanishini buzadi.  
 
Birinchi Frantsuz klassigining fikri bo’yicha iqtisodig’tdagi asosiy soha savdo 
emas, balki ishlab chiqarish, eng avvalo, qishloq xo’jaligi hisoblanadi. P.Buagilber 
o’z asarlarida iqtisodig’tning «tabiiy» qonunlari to’g’risida qayd qilib o’tadi. Davlat 
yuqori soliqlarni joriy etish g’ki protektsionizm sig’satini qo’llash bilan ularga halaqit 
bermasligini tavsiya etadi.  
54 

---