O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim

F

t

t

Q

2

1

                          (5) 

      

Demak,  yukoridagi  shartlarni  kanoatlantiruvchi  tekis  devorda  temperatura 

tugri  chizik  bо‘yicha  uzgaradi  va  shunga  mos  xolda  bir  necha  bir  jinsli 

katlamlardan  tashkil  topgan  devorda  temperatura  sinik  tugri  chizik  bо‘yicha 

uzgaradi. 

      

Silindrsimon  devor  (2-rasm)  uchun  issiqlik  о‘tkazuvchanlik  tenglamasi 

kuyidagi kurinishda yoziladi: 









u

Т

d

d

t

t

L

Q

/

lg

3

,

2

1

2

2

1























                     (6) 

     bu  yerda:    L  -  silindrsimon  devor  balandligi; 



  -  jarayon  davomiyligi;  t

1,

,t

2

.  - 

silindrsimon  devorning  ichki  va  tashki  sirtining  temperaturasi; 



  -devor 

materialining  issiqlik  о‘tkazuvchanlik  koeffitsiyenti;  d

t

,  d

i

  -  silindrsimon  

devorning tashki va ichki diametrlari. 

---

 

2 - rasm. Silindrsimon devorning issiqlik о‘tkazuvchanlik  

tenglamasini aniqlash. 

 

      

Ushbu tenglamadan kurinib turibdiki, silindrsimon devorda temperatura egri 

chizik bо‘yicha uzgaradi. 

      

Agar  silindrsimon  devor  bir  necha  bir  jinsli  katlamlardan  tashkil  topgan 

bulsa, (6) tenglama kuyidagicha yoziladi:  































n

i

i

i

i

i

n

d

d

l

t

t

L

Q

1

1

1

/

lg

3

,

2

2







                (7) 

i -katlamning tartib rakami;  n  -katlamlar soni. 

      

Kimyo  sanoatida  kullaniladigan  silindrsimon  devorli  kupchilik    issiqlik  

almashinish  kurilmalarining   diametri   katta (500-2500 mm), devor kalinligi esa 

juda kichik (5-20mm).  Bunday kurilmalar uchun issiqlik о‘tkazuvchanlik jarayoni 

tahlil qilinganda 4 yoki 5 -

 

 tenglamalardan foydalanish mumkin. 

 

Issiqlikning nurlanishi 

Issiqlik  energiyasining  elektromagnit  tulkinlar  yordamida  tarkalishi 

issiqlikning nurlanishi deb yuritiladi. Ќar kanday jism uzidan energiyani nurlatish 

kobiliyatiga  ega.  Nurlangan  energiya  boshka    jismga    yutiladi  va  kaytadan 

---

issiqlikka  aylanadi.  Natijada  nurlanish  yuli    bilan  issiqlik  almashinish  jarayoni 

sodir  bulib,  u  uz  navbatida  nur  chiqarish  va  nur  yutish  jarayonlaridan  tashkil 

topadi. 

     Uzaro  parallel  joylashgan,    absolyut  temperaturalari  T

1 

va  T

2

  bulgan    tekis  

kattik    jismlar    urtasidagi    nurlanish  orkali  utgan  issiqlik  miqdori  kuyidagicha 

aniqlanadi: