O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim

Nafas olish organlari kasalliklarida davolash mashqlarining maqsadi va

vazifalari

Nafas olish organlari kasalliklari bevosita buzilishi bilan bog’liq. Natijada o`pkada tashqi havo bilan havo pufakchalari (alveololari orasida gazlar) almashinuvi sodir bo`ladi. bunday kasallik bilanog’rigan bemorlarda jismoniy mashqlar ta’sirida kompensator mexanizm amalga oshadi. Bizga ma’lumki, odamning tinchlik holatida o`pkaning 20-25%ini ishlatadi. Qolgan 75-80% esa organizm talabi asosida ishlatiladi. Davolash jismoniy mashqlarining asosiy vazifasi nafas olish va chiqarish o`rtasidagi muvozanatni tanlashda iborat. Nafas olish organlari kasalliklarida quyidagi davolash mashqlari qo`llaniladi:

1. 
   Umumiy nafas olish mashqlari - mashqlarni bajarishda tabiiy ritmik nafas olish mashqlari.
   
2. 
   Maxsus nafas olish gimnastikasi.
   

O`pka shamollaganda davolash mashqlari. O`pka shamollashida o`pkaning nafas olish funktsiyasi qon aylanish buziladi. Davolash mashqlari yotgan, stulda o`tirgan holatlarda bajariladi. Davolash mashqlarini ko`zga ko`rinarli yurak etishmovchiligi yuqori temperatura va kasallikni o`tkir holatlarida bajarish salbiy ta’sir ko`rsatadi. O`pka shamollashida davolash mashqlarini asosiy vazifasi:

1. 
   O`pkada shamollash natijasida hosil bo`lgan tuzilmalarni so`rish maqsadida qon va limfa aylanishini tezlashtirish.
   
2. 
   O`pkada gaz almashinuvini yaxshilash.
   
3. 
   Organizmda to`qimalarda oksidlanish-qaytarilishi va modda almashinuvini yaxshilash.
   
4. 
   Organizmning nerv-psixologik tonusini oshirishdan iborat.
   

Bronxial astmada organizmda vaqti-vaqti bilan tutqanoqqa o`xshash nafas qismi vujudga keladi. Bu nafas olish organinigina kasalligi bo`lmay balkim butun organizm kasalligi hamdir. CHunki bu asosan tashqi va ichki qo`zg’atuvchilar ta’sirida kelib chiqadi. Bunda davolash mashqlarining asosiy vazifasi:

1. 
   Bronx qismini kamaytirishga moslashtirish.
   
2. 
   Nafas olish apparatini boshqarishga o`rgatish.
   
3. 
   Trofik protsesslarni aktivlashtirish.
   
4. 
   Nerv-psixik tonusni oshirish.
   
5. 
   Organizmni jismoniy yuklamalarga moslashtirish.
   
6. 
   Kompensator mexanizmlarni rivojlantirishdan iborat.
   

Nafas olish organlari kasalliklarida drenaj (tozalovchi) mashqlardan keng qo`llaniladi.