O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim

Bolalarda jonlantirish tadbirlarini bajarishda o`ziga xos xususiyatlarni e`tiborga olgan xolda amalga oshirish lozim. Xususan ular o`pkasining tiriklik sig’imi kichkina bo`lganligi uchun sun`iy nafas oldirishda extiyotkorlik lozim, ya`ni kattalarga nisbatan yarim nafas olib “og’izdan - og’izga” uslubida xavo puflash kerak.

Bolalar yuragini tashqaridan massaj qilish amalini bajarish uchun to`sh suyagi xanjarsimon o`sig’i asosidan 2 ko`ndalang barmoq yuqoridan massaj qilinadigan joyni belgilab, bir qo`l bilan jarohatlangan bola ko`krak qafasini tana og’irligida mu`lum miqdordagi kuch bilan bosiladi. Bosish soniyada 2 marta bo`lishi kerak. Bunda ko`krak qafasi ichkariga qarab 2,5-3,5 sm pasayishi kerak va bu yurak urishi ritmiga moslab davom ettiriladi. Massaj qilish sun`iy nafas oldirish bilan birgalikda olib borilishi shart.

Massaj qilish chuqurligi 2,5 smga etmasa massaj qilishdan xech qanday foydali o`zgarish bo`lmaydi, agar 3,5 smdan chuqur bo`lsa yurak, o`pka, jigar, oshqozon yorilishi, qovurg’alarni sinishi kabi asoratlar kuzatiladi.

Jonlantirish tadbiri bemorda tiriklik belgilari bor bo`lsa, yana davom ettiriladi. Tiriklik belgilari asosan pul’sni paydo bo`lishi, qon bosimini aniqlanishi, nafas olish belgilarini paydo bo`lishi (og’izga tutilgan oynakni terlab qolishi) va ko`z qorachig’ini yorug’likka reaktsiyasi paydo bo`lishidan iboratdir. Agar, bu belgilar 1-1,5 soat davom etgan jonlantirish tadbirlaridan keyin ham aniqlanmasa, bemorda biologik o`lim holati kuzatiladi.

Klinik o`lim ko`pincha elektr tokidan shikastlanishda, suvda cho`kish, turli tabiiy transport halokatlari yuz bergan vaqtda sodir bo`ladi. Bunday holat yurak qon tomir, nafas va boshqa hayotiy zarur organlari kasallanmagan sog’ kishilarda yuz bergan vaqtda sodir bo`lsa, jonlashtirish chora tadbirlari samarali bo`ladi.

2.