O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim

Sog’liq va kasallik xolatlari to`g’risida tushuncha

Sog’liq holati deganda organizmning tashqi va ichki muxit omillariga nisbatan muvozanati tushuniladi. Bunda organizmning ish bajarish qobiliyati yurkori darajada bo`ladi. Kasallik holati esa shu muvozanatning buzulishi tushuniladi va organizmning ish bajarish qobiliyati keskin pasayib ketadi.

Turli kasalliklar insoniyatga qadim zamonlardan ma`lum bo`lgan. Ular bizning davrimizgacha etib kelgan qadimiy yodgorliklarda yozib qoldirilganligi ma`lum. Qadimgi kitoblarda faqat kasalliklarni davolashgina emas, balki ularni kelib chiqishini o`rganish xaqidagi ma`lumotlarni ham topsa bo`ladi. Kasalliklarni umumiy moxiyati va ularning rivojlanish konuniyatlarini o`rganishni o`z oldiga maqsad qilib qo`ygan fan "Patologiya" (grekcha «Patos» kasallik "logos" fan demakdir) nomini olgan.

Patologiya tirik tabiatdagi normadan chiqqan barcha xodisalarni o`z ichiga oladi. Bunday o`zgarishlar xaddan tashqari turli-tuman formada bo`lganligi sababli patologiyaning mazmuni ham juda keng va xilma-xildir. Shu sababli patologiya bir qancha qismlarga bo`linadi: Umumiy potologiya, xususiy patologiya, patologik fiziologiya, patologik gistologiya va patologik anatomiya.

Xususiy patologiya – ayrim kasalliklar va ularning hamma belgilarini tekshirish bilan shug’ullanadi. Kasal organizmning funktsiyasini o`rganish patologik fiziologiyaning vazifasiga kiradi. Funktsiyaning buzilishi odatda.

paydo bo`lgan kasallikning dastla6ki belgisi bo`ladi va sog’ayishga qadar saqlanib qoladi.

Umumiy patologiya- turli patologik protsesslarning umumiy xususiyatlarini o`rganish va barcha patologik protsesslar rivojlanishining umumiy qonuniyatlarini aniqlash bilan shug’ullanadi.

Patologik gistologiya - anatomiyaning muxim qismi bo`lib. to`qimalardagi o`zgarishlarni mikroskop orqali aniqlaydi.

Patologik anatomiya- patologiyaning kasallik tufayli organlar. to`qimalar va xujayralar tuzilishidagi o`zgarishlarni tekshiradigan fandir.

Kasalliklarni kelib chiqish sabablarini etiologiya deyiladi. Patologiya esa kasalliklar to`g’risidagi ta`limotdir. "Potos" grekcha-lotincha jabrlanish. kasallik. "logos" esa fan degan ma`noni bildiradi. Patogenez-patologik jarayonlarni xosil bo`lishi va rivojlaninishi mexanizmi to`g’risidagi talimotdir. Demak, patogenez qanday yo`l bilan kasallik vujudga kelishini bildirsa. etiologiya esa qanday sabablar tufaydi kasallik vujudga keladi degan savollarga javob beradi.