O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim ta’lim vazirligi

KIRISH   

 

        Mavzuning dolzarbligi. Optoelektronika – yorug’lik va elektr usullaridan             

foydalanib  axborotlarni  ishlash  ,  saqlqash  hamda  uzatish  masalalari  bilan 

shug’ulanadigan  elektronika  bo’limi.  Radioelektronika  va  hisoblash  texnikasining 

taraqiyot bosqichi  sifatida yuzaga keldi. 

      Mavzuning  o’rganish  darajasi.Optoelektronika  yarimo’tkazgich  va  vacuum 

elektronikadan  o’zining    zvenosi    (fotonlar  aloqasi)  borligi  bilan  farq  qiladi. 

Fotonlar  elektr  jihatdan  neytiral  b’lganligidan  optik  aloqa  kanalida  elektr  va 

magnit maydonlari uyg’otilmaydi. Bu esa axboratlarni buzmasdan tekis uzatish va 

qabul  qilishni  ta’minlaydi.  Axboratlar  yorug’lik  nuri  yordamida  uzatilganda  aloqa 

liniyasida  to’planib  qolmaydi  va  sochilmaydi,  shuning  uchun  axborot  kechikmay, 

buzilmay , o’z vaqtida yetkaziladi.  

     Obekti  va  predmeti.  Optoelektronikaning  asosiy  elementlari  –  yorug’lik 

mabalari  (  lazerlar,  yorug’lik  diodlari),  optik  muhitlar(  aktiv  va  passiv)  hamda 

fotoqabulqilgichlar. Bu elementlardan turli nisbatda va ayrim – ayrim foydalanish 

mumkin.  Optoelektronikani  rivojlantirishning  ikki  yo’li  –  optik  (  kogerent 

optoelektronika)  va  elektrooptik  (optronika)  mavjud.    Optronikaning  rivojlanishi 

yorug’lik manbalari va fotoqabulqilgichlardan to’g’ri foydalanishga asoslangan. 

       Ilmiy  va  amaliy  ahamiyati.  Optoelektronikani  rivojlanishi  optoelektpon 

asboblarni parametrlariga katta talablar qo’ymoqda. Bu esa ularni fan va texnikani 

turli sohalarida qo’llanilishiga olib keladi. 

       Ishning tuzilishi. Bitiruv malakaviy ish optoelektronika sohasini rivojlanishida 

katta  ahamiiatga  ega  bo’lgan  lazerlar    va  yorug’lik  diodlarini  paydo  bo’lishi 

optoelektron  asboblarni  tirli  xillarini  ishlab  chiqarilishiga  va  qo’llanilishiga  olib 

keldi. Ushbu ish optoelekrton asboblarni o’rganishga bag’ishlangan bo’lib, kirish, 

ikkita bob, xulosa va foydanilgan adabiyotlardan iborat. 

  

 

---

4 

 

                                            

I.  YARIMO”TKAZGICHLAR  VA  YARIMO”TKAZGICHLI  ASBOBLAR 

HAQIDA UMUMIY MA’LUMOTLAR  

1.1 Yarimo’tkazgichli materiallarning turlari va xossalari. 

Yarimo’tkazgichlar  elektronikasining rivojlanishi  yarimo’tkazgichli  materiallar 

fizikasi va ximyasining yutuqlari bilan bog’langan. 

Yarimo’tkazgichlar  solishtirma  qarshiligi  bo’yicha  metallar  va  dielektriklar 

orasida turadi yarimo’tkazgichlar uchun solishtirma qarshilik  ρ=

5

10

