O„zbekiston respublikasi Oliy va o„rta maxsus kasb xunar ta‟limi boshqarmasi Andijon davlat universiteti Pedagogika fakulteti Psixologiya kafedrasi Pedagogika –psixologiya ta‟lim yo„nalishi

Salbiy hissiyot-insonning hayotiy ehtiyojlardan qoniqmasligidan kelib chiqadi. Shaxsda

kechadigan hissiyot oddiy va murakkab turlarga bo‗linishi

mumkin, ya‘ni oddiy hislar-jahl, qo‗rqinch, xursandlik, g‗amginlik, g‗azab, rashk, murakkab hislar- ma‘naviy hislar, estetik his, vatanparvarlik hissi.
Psixolog olimlar hissiyot tushunchasini uzoq yillar tadqiq qildilar. Nemis psixologi I.D.Gerbart tomonidan hissiyot zaruriy psixologik tasavvur yoki tushuncha deb ta‘riflanadi. Olimning fikricha hissiyot tushuncha va tasavvurlar bilan uzviy bog‗liqlikda namoyon bo‗ladi. Hissiyot turli shakllarda kechishi mumkin. Masalan hissiy ton-sezgi yoki idrok jarayonida shaxsning

41

idrok qilinayotgan narsaga, hodisaga munosabatini ifodalovchi maxsus emotsional bo‗yoq, yoqimli yoki yoqimsiz kechinma, bevosita sezgi yoki idrok bilan bog‗langan hissiyot. Hissiy ton insonlarda qiziqarli kitob o‗qiganda, maroqli suhbatlashganda, quvnoq komediya tomosha qilganda, o‗zi yoqtirgan mashg‗ulot bilan shug‗ullanganda yuzaga keladi.
Kayfiyat ham hissiy kechinmalardan biri bo‗lib, shaxsning kuchsiz yoki o‗rtacha kuchga ega bo‗lgan nisbatan barqaror umumiy holati. Kayfiyat uni keltirib chiqargan sabab yoki shaxsning xarakter xislatiga qarab, kunlab oylab davom etishi mumkin. Hissiyot faoliyat jarayonida ijobiy yoki salbiy holatlardan kelib chiqib, yuzaga keladi.
Shaxsdagi hissiy kechinmalar turli darajada namoyon bo‗ladi.

1.