Disleksiya — usish jarayonining sisman o’ziga xos buzilishi.
xarflarni idrok etish va tanishdagi k.iyinchiliklarda; xarflarni
burinlarga k.ushish va burinlardan suz to’zish bo-rasidagi tutilishlarda (bu suz shakllarini noturri talk.in xilishga olib keladi); agrammatizmda va usiganlarini bo’zib tushunishda namoyon bo’ladi.
Disgrafiya — yozish jarayonining sisman o’ziga xos ravishda buzilishi.
Xarfning optik-fazoviy obrazining turgun emasligida, xarflarning
aralashib ketishi yoki tushib kolishida, suzning suz-bugin tarkibini bayon qilish va gap kurilishida namoyon bo’ladi. ukitish davomida yozish jarayoni shakllanmagan hollarida agrafiya haqida fikr yuritiladi.
Xulosa
Yuqorida sanab o’tilgan maqsad va vazifalar bolaning asosiy faoliyati va ta’lim-tarbiya yo’nalishlari bilan chambarchas boglik. Bular jismoniy, akliy, musikiy, ijtimoiy tarbiya, sensor va motor rivojlantirish, bilish faoliyatini va maktabga tayyorlashdan iborat
Ana shu maqsaddan kelib chikib maxsus maktabgacha tarbiya muassasasida kuyidagi vazifalar uz yechimini topadi: Tashxis, ma’naviy-madaniy, korreksion-rivojlantiruvchi, ta’limiy va korreksion-psixologik.
Tashxis vazifasi yetakchi vazifa bo’lib, bolani kompleks, ya’ni tibbiy- psixologik-pedagogik o’rganish. Tashxis maqsadi bolaga tashxis kuyish va o’ziga xos va mos yakka tartibda kullaniladigan dastur yaratishga yordam beruvchi vazifalarni bajaradi.
Ma’naviy-madaniy vazifa - Vatan tuygusi, vatanparvarlik xislari, milliy mafko’ra, mustakillik goyasi hamda uz xududi, ulkasi, xalkiga mexr va sadokatli bolani yoshiga, nuksoniga, xususiyatlariga mos ravishda shakllantirish. RROk bolalar ilk yoshdan boshlab uyda, kuchada, bogchada, mexmonda, o’zini tutish koidalari, muomala madaniyati, ovkatlanish, qiyinish, yechinish, saranjom-sarishta yurish, odobli, mexnatsevar bo’lish, boshqalar mexnatini kadrlash kabi odatlar tarbiyalanadi.
Korreksion rivojlantiruvchi vazifalar - korreksion- rivojlantiruvchi ishning mazmuni va tashkil etilishi, birinchidan, bolaning faoliyati ruhiyatini tuldiruvchi mexanizmlarni rivojlantirishga, ikkinchidan, bilish faoliyatini, shaxs xususiyatidagi birlamchi va ikkilamchi nuksonlarni oldini olish, tuzatish, bartaraf etishga yunaltirilgan. Korreksion-rivojlantiruvchi ishlar nafaqat maxsus mashgulotlarda, balki bolaning butun maxsus muassasada bo’ladigan vaqti, faoliyati davomida tizimli tashkil etiladi.
Soglomlashtiruvchi vazifalar - RROk bolalarning sogligini saklash, mustaxkamlash uchun zarur sharoitlarni belgilaydi. Bunda bolada uz sogligini asrash usullari va soglom turmush tarzi haqidagi tushunchalar shakllantiriladi. Bu vazifalar uz ichiga bola xayoti uchun, sogligi uchun zarur ishlab chikilgan tibbiy-profilaktik tadbirlar kompleksi yaratiladi.
Ta’limiy vazifalar - bilish faoliyatini rivojlantirishga, barcha faoliyat turlarini shakllantirishga, ijtimoiy tajribalarni egallashga karatilgan. Ta’limiy vazifalarning yana bir muxim vazifasi bolani maktabga tayyorlash. Bunda xar bir bolaning imkoniyatlari va o’ziga xos xususiyatlari hisobga olinadi.
Psixolog - ruhiy rivojlanishi orkada kolgan bolalar ta’lim muassasasida faoliyatining o’ziga xosligini nazarga olib, psixolog uz ish rejasini aynan shu toifadagi bolalar bilan guruxchalarda va yakka tartibda ishlashga, saklanib kolgan faoliyat va imkoniyatlardan tula foydalanish yo’llarini izlaydi va bu borada muassasa vrachi va defektolog, tarbiyachilari bilan hamkorlik qiladi. Nutqiy, ruhiy-asab, harakat a’zolaridagi kamchiliklarni bartaraf etadi. Nuksonli rivojlanish turlariga karab xar bir bolaga yakka tartibda yondoshgan xolda bilish faoliyatini kengaytiradi, maktabga, kasbga tayyorlash ishlarini, ota-onalar va xomiylar bilan hamkorlik qiladi. Rivojlantiruvchi, psixokorreksion uyinlar, mashgulotlar mazmunini ishlab chiqadi va muntazam ravishda utkazadi.
Psixologik metodikalar yordamida bolalarni kizikish, moyillik va kobiliyatlarini aniqlaydi, ularning rivojlanishi uchun tegishli shart- sharoitlarni yaratadi, tarbiyachilar, ota-onalarga maslaxatlar beradi.
Maxsus maktabgacha muassasasida musikiy raxbar musikiy mashgulotlari bilan birgalikda logoritmika mashgulotlarini oboradi.
Mutaxassislarning ishlarini tashkil etishda, ota-onalar bilan ishlash, ularni ma’lum bir psixologik-pedagogik usullar bilan tanishtirishni ham uz ichiga oladi. Yuqoridagi ishlar maktabgacha muassasasining barcha mutaxassilari tomonidan uzviy aloqada bulgan xolda, uzaro to’g’ri taksimlangan faoliyat asosida amalga oshiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |