137
Ayrim murakkab masalalarning yechimlari
Energiya almashinuvi
9.
oqsil= x, yog` = x, uglevod 2x. Oqsil va yog`dan ajralib chiqqan energiya 4,1x+9,3x, eglevodnikidan 1040
kkal ko`p. Bundan tenglama tuzamiz, ya`ni
4,1x + 9,3x=4,1
x+1040
5,2x=1040
x=200g x-bu polimerning massasi. Shuning uchun x dagi qiymatni energetik qiymatlarga ko`paytirsak
qancha energiya hosil bo`lishini topib olamiz
200
4,1=820 kkal -oqsildan ajralib chiqqan energiya, 200
9,3=1860 kkal-yog`dan ajralib chiqqan energiya,
uglevod 2x bo`lganligi uchun 400
4,1 =1640 kkal. Hammasini qo`shsak jami energiya miqdorini
aniqlashimiz mumkin.
820+1640+1860=4320 kkal
Odam ish bajarishi uchun jami energiyaning 2/3 qismi sarflanadi. Shuning uchun 4320kkal energiyaning 2/3
qismi ish bajarish uchun sarflanadi: 4320
2/3=2880 kkal
J:2880 kkal energiya Karimning ish bajarishi uchun sarflanadi.
12.
Shartda bo`yicha 3 ta reksiya bo`lgan. Bular:
C
6
H
12
O
6
+ O
2
→6CO
2
+ 6H
2
O→2800kj→38ATF
X=3 540
17 C
6
H
12
O
6
2C
3
H
6
O
3
→200kj→2ATF
1 54 180
2C
3
H
6
O
3
+ O
2
→ 6CO
2
+ 6H
2
O→2600kj→36ATF
Chap tomondagi barcha moddalar 71 mol, O
2
esa 54 mol. 71-54=17- bu glukoza va sut kislotaning
moli.17-3=14 mol glukoza va sut kislota aerob parchalangan
X+2y=14 /-6
6x+6y=54 x-aerob parchalangan glukoza miqdori, y-esa aerob parchalangan sut kislota
-6x-12y=-84 1mol glukoza(aerob) 38ATF 1mol glukoza(anaerob) 2ATF
6x+6y=54 4mol x=152ATF 3mol x=6ATF
y=5
x=4 2mol sut kislota(aerob) 36ATF
10mol
x=180ATF
Jami ATF lar soni 152+6+180=338 . 1 mol ATFda bog`langan energiya miqdori 40kj bo`lsa, 338 tasida
518
40=13520kj J:13520kj
46.
360 x=12 x=72
2C
3
H
6
O
3
+ O
2
→ 6CO
2
+ 6H
2
O→2600kj→36ATF
180 6 36 1-reaksiyadagi sut kislota massasini x desak,
720 x=8
C
6
H
12
O
6
→ 2C
3
H
6
O
3
→200kj→2ATF 2-reaksiyadaginiki 2x bo`ladi. Ikkalasining yig`indisi
180 2 1080 g
3 x=19
C
6
H
12
O
6
+ O
2
→6CO
2
+ 6H
2
O→2800kj→38ATF
6 38
Bundan quyidagicha tenglama tuzamiz x+2x=1080 x=360(1-reaksiyadagi) 1080-360=720(2-reaksiyadagi)
660/44=15 mol CO
2
hosil bo`lgan 15-12= 3 mol 3-reaksiyadagi CO
2
miqdori. Proporsiya qilib, qancha ATF
hosil bo`lganligi topib olganimizdan so`ng jami ATFlar soni topib 40 ga ko`paytiramiz:
72+8+19=99
40=3960 kj
6 x=3480kj 6
x=7680kj
50.
2C
3
H
6
O
3
+ O
2
→ 6CO
2
+ 6H
2
O→
C
6
H
12
O
6
+ O
2
→6CO
2
+ 6H
2
O→
138
2 1160 kj Q
1
1280kj Q
3480 +7680=11160 kj issiqlik ajralib chiqqan . 11160 *0,21= 2343,6 Rustamning 1 kunlik tana harorati
doimiyligini ta`minlash uchun sarflangan energiya, umumiy energiya esa 2343,6 *3=7030,8 kj
1kg vaznda 1kunda 24kkal(100,8 kj)
sarflasa, 7030,8 kj qancha vaznga to`g`ri kelishini topamiz
7030,8 kj___________x=69,75kg
100,8 kj____________1kg
Do'stlaringiz bilan baham: