O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus

Adabiyotlar

9. 
   Mirzakulov X. Ch., Shamsiddinov I.T., To’raev Z. Murakkab o’g’itlar ishlab chiqarish nazariyasi va texnologik hisoblar. Oquv qo’llanma. Toshkent. “Tafakkur Bostoni”. 2013. 216 b.
   
10. 
    Ибрагимов Г. И. Эркаев А.У. Якубов Р. Я. Туробжонов С. М. Калий хлорид технологияси. Ўқув қўлланма. Тошкент. 2010. 210 б.
    
11. 
    Gafurov Q., Shamsiddinov I.T. Mineral o’g’itlar ishlab chiqarish nazariyasi va texnologik hisoblar. Darslik. Toshkent. “Fan vatexnologiya”. 2010. 360 b.
    
12. 
    Raymond Chang, Jonn W.Thoman, JR, Physical Chemistry for the chemical sciences, 2014, Universiry Science Books.
    

Ma’ruza №10 Karbamid ishlab chiqarish


REJA:

1. 
   Karbamidning xossalari
   
2. 
   Ammiak va karbonat angidriddan karbamid sintez qilishning fizik-kimyoviy asoslari.
   
3. 
   Karbamid ishlab chiqarish usullari
   
4. 
   To‘la suyuqlik retsiklida karbamid sintezi
   
5. 
   Karbamid eritmasidan tayyor mahsulot olish
   

Tayanch so‘zlar.

Mochevina (karbamid), ammoniy karbamat, parchalash, sistema, distilyayasiya, ammoniy karbonat, biuret, to‘la-suyuqlik retsikli, kolonna, stripping, donadorlangan karbamid
lim A.I.Bazarov tomonidan 1968 yilda ammiakning karbonat angidrid bilan uzaro ta’sirida sodir bo‘ladigan qaytar jarayon kashf etilgan:
2NH₃ + CO₂  NH₂COONH₄ NH₂CONH₂ + H₂O
Natijada ammoniy karbamat va uning parchalanishi natijasida karbamid, xalq tili bilan aytilganda mochevina deb ataladigan modda hosil bo‘ladi. Xozirgi paytda bu jarayondan butun dunyo amaliyotida foydalaniladi.
10.1. Karbamidning xossalari

Karbamid — karbonat kislotaning diamid tuzi bo‘lib, mochevina deb ham ataladi. U rangsiz, xidsiz kristall modda bo‘lib, 25°S dagi zichligi 1330 kg/m³ ga teng, 132,7°S da suyuqlanadi. Texnik mahsulot esa oq yoki sarg‘ish rangli igNaClmon rombik prizmatik shakldagi kristallardan iboratdir. Suyuqlanish xaroratigacha atmosfera bosimida qizdirilganda ammiak gazi ajralib chiqishi bilan parchalanadi. Bu jarayonda dastavval ammoniy sianat hosil bo‘ladi, so‘ngra sianat kislota va ammiakgacha parchalanadi:

(NH₂)₂CONH₄OCHHOCN + NH₃