O`zbеkistоn rеspublikasi оliy va o`rta maхsus ta’lim vazirligi

 

1.4. Badiiy ta’limda qalamchizgilarning ahamiyati. Qisqa muddatli o‘quv 

va xomaki rasmlar chizish. 

Yuqorida aytganimizdek qalamtasvir –barcha tasviriy san’at turlarining asosi 

hisoblanib,chizilish 

vaqti 

va 

bajarilish 

qonun-qoidalariga 

asosan 

tez 

qalamchizgi,qalamchizgi(xomaki 

rasm),qalamtasvir,akademik 

qalamtasvir 

turlariga  bo’linadi.  Tasviriy  san’atning  har  bir  turi  bo’yicha  biror  ish  yoki  asar 

yaratilishidan oldin loyiha,eskizlar qalamchizgilar orqali bajariladi. 

Tez qalamchizgi juda qisqa vaqt (4-5daqiqa)da qalamtasvir vositalari;qalam, 

pastel, 

sous,sangina,retush,pista 

ko’mir,bo’r,ba’zan 

bo’yoqlar 

yordamida  

bajarilgan  islarga  aytiladi.Bunda  chiziladigan  narsa  va  obrazlarning  tashqi 

tomoniga e’tibor berilib,mayday elementlar umumlashtiriladi.  

Xomaki rasm – odatda qisqa, ba’zan esa juda qisqa va o‘ta cheklangan vaqt 

davomida,  ko‘p  hollarda  rasm  chizuvchining  o‘ziga  boqliq  bo‘lmagan  holatlarda 

bajariladigan  predmet  dunyosining  umumlashtirilgan  to‘liqsiz  tasviridir.  Bunda 

ishni tezlashtirish maqsadida eng kam grafik vositalardan foydalaniladi. 

Murakkab shaklni faqat uning asosiy, mayda ikir - chikirlarsiz tipik va o‘ziga 

xos  alomatlari  aniq  va  ifodali  tarzda  hal  etiladigan  predmet  dunyosining  realistik 

tasvirini umulashtirilgan, deb hisoblamoq kerak. Shuning uchun ham xomaki rasm 

ko‘p  hollarda  "yaxlit,  ko‘zga  ko‘rinib  turgan  predmetning  qism,  bo‘lakchalarsiz 

tasviri bilan belgilanadi".  

---