O‘zbeкiston respubliкasi oliy va o‘rta mahsus ta’lim vazirligi

Talab – iste’molchi tovar va xizmatlarning aniq turini ma’-

lum vaqt oralig‘ida narxlarning har xil darajasida sotib olishga 

qodir bo‘lgan miqdoridir. Bu ta’rif talabning miqdor tavsifini ham 

ifodalaydi.  Talabning  sifat  tavsifi  shundaki,  u  iste’molchining 

tovarlarga bo‘lgan pul bilan ta’minlangan ehtiyojini ifodalaydi.  

Tovar  yoki  xizmatlarga  bo‘lgan  talabning  ikki  turi  farq  qiladi: 

individual  talab  va  bozor  talabi.  Har  bir  iste’molchining  tovar-

larning shu biror turiga bo‘lgan talabi individual talab deyiladi. Bir 

---

162 

qancha  (ko‘pchilik)  iste’molchilarning  bir  turdagi  tovar  yoki 

xizmatga bo‘lgan talablari yig‘indisi bozor talabi deyiladi. 

Individual  va  bozor  talabi  ham  miqdor  jihatdan  aniqlanadi. 

Lekin  bu  miqdor  har  doim  ham  bir  xil  bo‘lib  turmaydi,  balki 

o‘zgaruvchan  bo‘ladi.  Talab  miqdorining  o‘zgarishiga  bir  qancha 

omillar  ta’sir  qiladi.  Ularning  ichida  eng  ko‘p  ta’sir  qiladigan  omil 

narxdir. 

Narx  va  sotib  olinadigan  tovarlar  miqdori  o‘rtasidagi  mavjud 

bog‘liqlikni quyidagicha tasvirlash mumkin.