O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta mahsus talim vazirligi

Mahsulot (xizmat) sotishdan olingan foyda 
Mahsulotlarni (ishlarni, xizmatlarni) sotishdan olingan foyda bu Korxonaning 
ustavida ko'zda tutilgan asosiy faoliyatning moliyaviy natijasidir. 
Mahsulotlarni (tovarlarni, ishlarni, xizmatlarni) sotishdan olingan daromad, Пр 
mahsulotlarni sotishdan tushgan tushum bilan mahsulot tannarxiga kiritilgan 
mahsulotni sotish va sotish xarajatlari o'rtasidagi farqni anglatadi. 
П
р
 = V
р
–И
об, 

---

115 
bu erda 
V
р
– mahsulot sotishdan tushgan daromad; 
И
об
– sotilgan mahsulotning umumiy ishlab chiqarish xarajatlari 
Energiya 
birlashmalari 
mahsulotlarini 
sotishdan 
tushgan 
daromad 
quyidagiformula bo'yicha aniqlanadi 
V
р=∑Эi
٠
Цэi+∑Qi
٠
Цтэi + Сусл+Спр, 
bu erda 
Э
i
– i-iste'molchiga etkazib beriladigan elektr energiyasiningmiqdori;
Ц
эi
– i-iste'molchi uchun elektr energiyasining o'rtacha narxi; 
Q
i
– i-iste'molchiga etkazib beriladigan issiqlik energiyasining miqdori;
Ц
тэi
– i-iste'molchi issiqlik energiyasining o'rtacha narxi; 
С
усл
– uchinchi shaxslarga ko'rsatiladigan xizmatlar qiymati; 
С
пр
– boshqa mahsulotlarni sotish (qo'shimcha mahsulotlar va tegishli
mahsulotlar). 
Moliya-xo'jalik faoliyatidan olingan foyda (zarar) 
Moliya-xo'jalik faoliyatidan olingan foyda (zarar) mahsulot (ish, xizmat) larni 
sotishdan olingan foyda (zarar), olingan foizlar, to'lanadigan foizlar, boshqa 
tashkilotlarda qatnashishdan olingan daromadlar, boshqa operatsion daromadlar va 
xarajatlarni o'z ichiga oladi. 
Qarzga olinadigan foizlar tarkibiga davlat obligatsiyalari, omonatlar, banklar 
va boshqa kredit tashkilotlaridan banklar tomonidan tashkilotning hisobvaraqlarida 
saqlanayotgan pul mablag'laridan foydalanganlik uchun olinadigan so’mmalar 
kiradi. 
To'lanadigan foizlarga energiya Korxonasi tomonidan boshqa biznes 
ishtirokchilariga to'lanadigan foizlar kiradi. 
Boshqa 
tashkilotlarda 
qatnashishdan 
olingan 
daromadlar. 
Boshqa 
tashkilotlarning qimmatli qog'ozlariga (aktsiyalar, obligatsiyalar) ega bo'lish 

---

116 
energiya ta'minoti Korxonasiga aktsiyalar bo'yicha dividendlar yoki obligatsiyalar 
bo'yicha foizlar ko'rinishida daromad keltiradi. 
Operatsion daromad elektr energiyasi Korxonasi mulkini ko'chirish bilan 
bog'liq operatsiyalar bo'yicha daromadlarni (QQS bundan tashqari) aks ettiradi. 
Operatsion daromad o'z ichiga quyidagilarni oladi: 

endi biron bir sababga ko'ra ishlab chiqarish jarayonida ishtirok etmaydigan 
qoldiq yoqilg'ini sotishdan olingan daromad (masalan, elektr stantsiyasini ko'mir 
yoqilg'isidan tabiiy gazga o'tkazish paytida); 

balansdan chiqarilgan asosiy vositalarni sotishdan; mulkni ijaraga berishdan 
olinadigan daromad; 

mulk va majburiyatlarni qayta baholash natijasida olingan daromadlar 
Operatsion xarajatlari quyidagilarni o'z ichiga oladi: 

asosiy vositalarni va boshqa mol-mulkni sotish bilan bog'liq xarajatlar, shu 
jumladan foydalanilmay qolgan asosiy vositalarni ularni hisobdan chiqarilgan asosiy 
vositalarni sotib olgan tashkilot hududiga tashish paytida ularni yuklash, tashish, 
tushirish xarajatlari; 

bank tomonidan valyuta mablag'lari tashkiloti nomidan bank sotgandan keyin 
tashkilot xarajatlari; 

qimmatli qog'ozlarga xizmat ko'rsatish bilan bog'liq xarajatlar (maslahat va 
vositachilik haqini to'lash, depozitar xizmatlar va boshqalar); 

texnik xizmat ko'rsatish xarajatlari